Rheoli Efwr Enfawr yn Afon Soch

Mae’r gwaith o ddifa’r rhywogaeth ymledol a niweidiol hon o afon ym Mhen Llŷn wedi dechrau, ac wedi’i ariannu gan Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC).

Amcan y cynllun dros dair blynedd yw gwaredu Afon Soch o Efwr Enfawr, all beri problemau mawr i bobl ac i fywyd gwyllt.

Gall swm bychan o sudd y planhigyn beri i’r croen godi’n swigod trwy ei wneud yn fwy sensitif i olau haul.

Mae Efwr Enfawr hefyd yn cystadlu â, ac yn disodli, planhigion cynhenid, gan arwain at erydiad glannau afonydd a chynyddu’r perygl o lifogydd.

Dangosodd arolwg o Afon Soch fod Efwr Enfawr yn bresennol ar fwy na 2.5km (milltir a hanner) o’i glannau.

Dywedodd Bev Dyer, Swyddog Amgylchedd CNC yng Ngogledd Orllewin Cymru: “Trwy gydweithio â ffermwyr lleol, ynghyd â thîm arbenigol o ystyried natur niweidiol y planhigyn, rydym yn anelu i ddifa’r planhigyn ymledol ac estron hwn.

“Er nad yw’n gyffredin iawn yn y DU, mae’n ymledu’n gyflym hyd lannau afonydd.

“Ar y funud, nid yw Afon Soch yn cyrraedd mesurau Ewropeaidd ynglŷn â safon dŵr. Rydym yn disgwyl yn eiddgar am y cyfnod pan fydd hyn wedi newid, fel y gall bywyd gwyllt ffynnu ac y gall pobl fwynhau a chael budd o ganlyniad i’n rheolaeth o amgylchedd afonydd.”

Yn wreiddiol daw Efwr Enfawr o Dde Rwsia a Georgia, cafodd ei gyflwyno i’r DU gyntaf yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg fel planhigyn addurniadol. Gall ymledu ar raddfa gyflym iawn, gan gyrraedd dros dri metr o uchder.

Dros y blynyddoedd nesaf bydd y prosiect yn parhau i reoli ymlediad Efwr Enfawr, gan alluogi llystyfiant naturiol i ailsefydlu a thrwy hynny gynyddu bioamrywiaeth y cynefinoedd.

Y contractwr lleol, Adrian Moore, sydd yn gyfrifol am y gwaith o ddifa Efwr Enfawr ar ran CNC.