Deall eich eithriadau gwastraff ar gyfer gweithgareddau amaethyddol

U1

Defnyddio gwastraff ym maes adeiladu

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

• Defnyddio plaeniadau ffordd a rwbel i gynnal a chadw llwybrau a ffyrdd
• Defnyddio sglodion pren fel arwyneb ar gyfer llwybr
• Defnyddio rwbel o adeilad fferm wedi'i ddymchwel mewn sylfeini ysgubor neu sied newydd
• Defnyddio clai i adeiladu lagŵn slyri ag argloddiau pridd

Cyfyngiadau allweddol

• 5,000 tunnell o wastraff fel graean, clai, tywod, creigiau, concrid, brics a theils, ac agregau ar gyfer gweithgareddau adeiladu
• 1,000 tunnell o bridd a cherrig neu garthion treillio ar gyfer gweithgareddau adeiladu, neu
• 1,000 tunnell o bren heb ei drin, rhisgl neu blaeniadau ffordd ar draciau, llwybrau a llwybrau ceffylau (ond rhaid iddynt fod wedi’u naddu)

Amodau allweddol

• Nid yw cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei ddefnyddio neu ei storio dros unrhyw gyfnod o dair blynedd yn fwy na’r cyfyngiad maint yn y tabl
• Pan fydd un math o wastraff neu fwy yn cael ei ddefnyddio a’i storio, ni all cyfanswm y gwastraff cyfunol a gaiff ei ddefnyddio a’i storio dros unrhyw gyfnod o dair blynedd fod yn fwy na’r terfynau
• Ni chaiff unrhyw wastraff ei storio am fwy na 12 mis cyn ei ddefnyddio

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Mae’r cyfyngiadau yn yr esemptiad hwn dros gyfnod o dair blynedd. Gallwch wneud gwaith tirlunio sy'n gysylltiedig ag adeilad newydd neu gynnal a chadw neu wella adeilad sy'n bodoli eisoes. Ni allwch godi lefelau i lenwi twll rhew, pwll neu geudod. Hefyd, ni allwch godi tir yn sylweddol cyn adeiladu neu godi lefelau dros ardal gorsiog.

U4

Llosgi gwastraff fel tanwydd mewn cyfarpar bach

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

• Llosgi gwastraff pren heb ei drin mewn boeleri a ddefnyddir i gynhesu adeiladau neu ddarparu dŵr poeth
• Llosgi gwastraff pren heb ei drin o feysydd amaethyddiaeth a choedwigaeth, gwaith coed neu adeiladu, baledi pren heb eu trin, neu gretiau pecynnu.

Cyfyngiadau allweddol

• Llosgi hyd at 50kg o wastraff fel tanwydd yr awr
• Storio hyd at 10 tunnell o wastraff ar y tro yn ddiogel
• Defnyddio ffwrn neu foeler gyda chyfradd mewnbwn thermol net o lai nag 0.4 MW

Amodau allweddol

• Mae gan y cyfarpar y llosgir y gwastraff o'i fewn gyfradd mewnbwn thermol net o lai na 0.4 megawatt
• Pan fydd y cyfarpar yn cael ei ddefnyddio gydag offer eraill (p’un a yw’n cael ei ddefnyddio ar yr un pryd ag offer eraill o'r fath ai peidio), mae cyfradd mewnbwn thermol net gydgasgledig yr holl offer yn llai na 0.4 megawatt
• Ni all cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei losgi mewn awr fod yn fwy na 50kg
• Nid yw cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei storio ar unrhyw amser yn fwy na 10 tunnel
• Mae'r gwastraff yn cael ei storio mewn man diogel

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Mae llosgi gwastraff olew fel tanwydd mewn cyfarpar yn cael ei reoleiddio gan yr awdurdod lleol. Rhaid i unrhyw weithredwyr sydd am ymgymryd â’r gweithgaredd hwn wneud cais am drwydded amgylcheddol gan yr awdurdod lleol.

U8

Defnyddio gwastraff at ddiben penodol

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

• Defnyddio naddion pren gwastraff heb eu trin neu slwtsh papur wedi’i sychu fel deunydd gwely anifeiliaid
• Defnyddio teiars ar gladdfa silwair
• Defnyddio rwber wedi'i falu mewn manège
• Defnyddio polion telegraff ar gyfer ysguboriau polion

Cyfyngiadau allweddol

Mathau amrywiol o wastraff a chyfyngiadau maint amrywiol, yn dibynnu ar y defnydd arfaethedig. Er enghraifft:

• 1,000 tunnell o rwber a theiars gronynnog neu wedi'u malu mewn manège
• 100 tunnell o bapur wedi’i falu, cardbord, naddion pren heb eu trin na’u gorchuddio a chompost mawr, mwydion papur a slwtsh papur o bapur wedi’i ailgylchu fel deunydd gwely anifeiliaid
• 40 tunnell o deiars i gadw gorchuddion ar gladdfeydd silwair (ni ellir storio mwy na 10 tunnell o deiars gyda’i gilydd er mwyn lleihau’r risg o dân)
• 100 tunnell o bolion telegraff ar gyfer ysguboriau polion neu ffensys

Amodau allweddol

• Ni ddylai cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei storio neu ei ddefnyddio ar unrhyw adeg fod yn fwy na’r cyfyngiadau
• Ni ddylai'r gwastraff gael ei drin neu orfod cael ei drin cyn ei ddefnyddio

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Mae’r esemptiad yn caniatáu amrediad ehangach o wastraff na'r hyn a nodir yma ac mae ganddo nifer o gyfyngiadau ac amodau penodol sy'n ymwneud â gwastraff penodol.

U9

Defnyddio gwastraff i weithgynhyrchu nwyddau gorffenedig

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Defnyddio gwastraff pren i wneud ffyn bugeiliaid neu ffyn cerdded

Cyfyngiadau allweddol

Mathau amrywiol o wastraff a chyfyngiadau maint amrywiol, yn dibynnu ar y defnydd arfaethedig – er enghraifft, 100 tunnell o bren i wneud ffyn bugeiliaid neu ffyn cerdded

Amodau allweddol

• Ni ddylai cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei storio neu ei ddefnyddio ar unrhyw adeg fod yn fwy na’r cyfyngiadau
• Rhaid storio’r gwastraff dan do neu mewn cynhwysydd diogel
• Rhaid i'r nwyddau gorffenedig fod yn barod i'w defnyddio gan gwsmeriaid heb orfod eu prosesu ymhellach

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Mae’r esemptiad yn caniatáu amrediad ehangach o wastraff na'r hyn a nodir yma ac mae ganddo nifer o gyfyngiadau ac amodau penodol sy'n ymwneud â gwastraff penodol.

U10

Gwasgaru gwastraff ar dir amaethyddol er budd

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

• Gwasgaru carthion treillio ffosydd ar dir i roi maetholion
• Gwasgaru compost wedi’i gynhyrchu o dan esemptiad T23 (neu drwydded rheolau safonol SR2011Rhif1) ar eich tir
• Defnyddio gweddillion treuliad anaerobig a gynhyrchwyd mewn safle treulio anaerobig a weithredir naill ai o dan esemptiad T24 neu T25 (neu drwydded rheolau safonol SR2010Rhif16) fel dewis amgen i ddefnyddio gwrtaith anorganig
• Ychwanegu sialc gwastraff at bridd fel asiant calchu i wella'r pridd

Cyfyngiadau allweddol

• 50 tunnell yr hectar y flwyddyn i sialc fel asiant calchu
• 50 tunnell yr hectar y flwyddyn ar gyfer compost neu at gyfer gweddillion treuliad anaerobig
• 150 tunnell yr hectar y flwyddyn ar gyfer carthion treillio ffosydd

Amodau allweddol

• Ni allwch wasgaru’r gwastraff os yw'r tir dan ddŵr, wedi rhewi neu wedi'i orchuddio ag eira neu os yw wedi rhewi am 12 awr neu ragor yn y 24 awr cyn ichi eisiau dechrau gwasgaru
• Rhaid i’r gwastraff gynnig budd amaethyddol, oherwydd nid yw’r esemptiad hwn ar gyfer gwaredu gwastraff. Dylech ddim ond defnyddio'r swm lleiaf o wastraff sydd ei angen i gyflawni'r budd
• Ni allwch storio na gwasgaru gwastraff o fewn 10 metr i gwrs dŵr neu o fewn 50 metr i ffynnon neu dwll turio – heblaw am garthion treilio ffosydd, y gellir dim ond eu gwasgaru ar bwys y ffos y daeth y carthion ohoni
• Ni allwch symud carthion treillio ffosydd rhwng ffermydd
• Ni allwch wasgaru gwastraff nad yw wedi’i restru yn yr esemptiad neu wedi’i nodi yn y cyfyngiadau uchod Dim ond un esemptiad U10 ar gyfer gwasgaru gwastraff y gallwch ei gofrestru am bob fferm. Os oes angen i chi storio mwy neu wasgaru'n amlach, rhaid i chi wneud hyn o dan drwydded ar gyfer gwasgaru ar dir

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Mae’r esemptiad yn caniatáu amrediad ehangach o wastraff na'r hyn a nodir yma ac mae ganddo nifer o gyfyngiadau ac amodau penodol sy'n ymwneud â gwastraff penodol.

Dim ond un esemptiad U10 ar gyfer gwasgaru gwastraff y gallwch ei gofrestru am bob fferm. Os oes angen i chi storio mwy neu wasgaru'n amlach, rhaid i chi wneud hyn o dan drwydded ar gyfer gwasgaru ar dir.

U15

Lludw moch a dofednod

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Gwasgaru lludw o losgi carcasau moch a dofednod er budd y pridd

Cyfyngiadau allweddol

Uchafswm y lludw y gallwch ei wasgaru o dan yr esemptiad hwn yw 150kg yr hectar mewn cyfnod o 12 mis

Amodau allweddol

• Rhaid cymysgu’r lludw gyda swm cyfartal o slyri neu dail cyn ei wasgaru
• Gellir dim ond gwasgaru'r lludw ar y fferm y llosgwyd y carcasau arni
• Rhaid storio’r lludw mewn man diogel cyn ei wasgaru
• Er mwyn atal dŵr yfed a chyrsiau dŵr rhag cael eu llygru, ni ellir storio na gwasgaru’r cymysgedd lludw o fewn 10 metr i gwrs dŵr nac o fewn 50 metr i ffynnon neu dwll turio
• Rhaid ichi beidio â gwasgaru’r gwastraff os yw'r tir dan ddŵr, wedi rhewi neu wedi'i orchuddio ag eira neu os yw wedi rhewi am 12 awr neu ragor yn y 24 awr cyn ichi eisiau dechrau gwasgaru

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Rhaid i unrhyw weithred o losgi carcasau moch a dofednod gael ei gwneud yn unol â gofynion y Rheoliadau Sgil-gynhyrchion Anifeiliaid. Mae hyn yn golygu na ddylech wasgaru’r lludw ar dir pori. Rhaid i'r llosgydd gael ei gymeradwyo gan Iechyd Anifeiliaid.

U2

Defnyddio teiars diwedd oes wedi’u bwndelu ym maes adeiladu

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Defnyddio teiars wedi’u bwndelu yn hytrach nag agregau crai ar dir meddal neu ansefydlog. Er enghraifft, gellir defnyddio teiars wedi’u bwndelu fel dewis amgen i gaergewyll wrth atgyweirio sefydlogrwydd llethrau fel sylfeini ffordd dros dir meddal, neu fel haenau draenio.

Cyfyngiadau allweddol

Gallwch ddefnyddio hyd at 50 tunnell o deiars wedi eu bwndelu (tua 50 o fwndeli teiars)

Amodau allweddol

Rhaid i'r bwndeli teiars:

• gael eu cynhyrchu a'u defnyddio yn unol â gofynion PAS 108
• bod yn addas ar gyfer y math o waith adeiladu rydych chi’n ei wneud
• cael eu defnyddio unwaith yn unig, a
• pheidio â chael eu storio am fwy na thri mis cyn i chi eu defnyddio

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Mae safon PAS 108 yn nodi na ddylid gadael bwndeli teiars yng ngolau’r haul ar ôl eu defnyddio. Os bydd angen i chi ddefnyddio gwastraff arall hefyd yn y prosiect adeiladu, bydd angen esemptiad U1 arnoch hefyd. Gallai fod yn ddefnyddiol i gynnwys peiriannydd i’ch helpu i ddeall priodweddau peirianyddol bwndeli teiars.

U5

Defnyddio biodiesel sy'n deillio o wastraff fel tanwydd

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Defnyddio biodiesel a gynhyrchwyd o olewon a brasterau llysiau gwastraff fel tanwydd amgen mewn tractorau neu eneraduron

Cyfyngiadau allweddol

Defnyddio biodiesel a gynhyrchwyd o olewon a brasterau llysiau gwastraff fel tanwydd amgen mewn tractorau neu eneraduron

Ystyriaethau allweddol

• Rhaid i’r generadur cludadwy fod â chyfradd mewnbwn thermol net o lai na 0.4 megawatt
• Os caiff y generadur ei ddefnyddio gyda generaduron cludadwy eraill (p’un a yw’n cael ei ddefnyddio ar yr un pryd â generaduron eraill o'r fath ai peidio), rhaid i gyfradd mewnbwn thermol net gydgasgledig yr holl eneraduron fod yn llai na 0.4 megawat

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Rhaid storio'r biodiesel mewn cynhwysydd atal eilaidd, fel bwnd a fydd yn cadw'r hylif sydd wedi ei storio'n ddiogel os bydd y cynhwysydd yn gollwng neu'n hollti. Os ydych am drin gwastraff olew neu fraster llysiau i wneud eich biodiesel, mae angen i chi gofrestru esemptiad T19.

U12

Defnyddio tomwellt

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Gwasgaru tomwellt organig wedi'i wneud o sylwedd pren a phlanhigion heb ei drin o amgylch coed a chnydau eraill

Cyfyngiadau allweddol

Pren heb ei drin a meinwe planhigion o feysydd amaethyddiaeth, garddwriaeth neu goedwigaeth a pharciau a gerddi yn unig

Amodau allweddol

• Ni all cyfanswm y gwastraff sy'n cael ei ddefnyddio neu ei storio dros unrhyw gyfnod o un mis fod yn fwy na 100 o dunelli pob mis
• Rhaid cadw'r gwastraff mewn lleoliad diogel cyn ei ddefnyddio

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Gellir defnyddio esemptiad T6 i naddu neu rwygo meinweoedd planhigion cyn eu troi'n domwellt.

U13

Gwasgaru sylwedd planhigion er budd

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Gwasgaru tocion a thoriadau oddi ar dŷ pecynnu ar y fferm yn ôl ar y tir i ddychwelyd maetholion i’r pridd

Cyfyngiadau allweddol

• Gellir dim ond gwasgaru'r gwastraff yn y lle (fferm) y cafodd ei gynhyrchu
• Meinweoedd planhigion o faes amaethyddiaeth, garddwriaeth a choedwigaeth ac o waith prosesu ffrwythau, llysiau, ydau ac ati yn unig
• Gallwch wasgaru hyd at 50 tunnell yr hectar mewn unrhyw gyfnod o 12 mis

Amodau allweddol

• I atal llygredd, rhaid ichi beidio â gwasgaru’r sylwedd planhigion os yw'r tir wedi rhewi am 12 awr neu ragor yn y 24 awr cyn hynny, neu os yw dan ddŵr neu wedi'i orchuddio ag eira.
• Ni allwch wasgaru unrhyw lystyfiant o fewn 50 metr i unrhyw gwrs dŵr, ffynnon neu dwll turio. Yr eithriad yw llystyfiant sy'n cael ei wasgaru ar lannau’r dyfroedd lle y’i torrwyd.

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

U14

Cynnwys lludw o losgi meinweoedd planhigion

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Claddu lludw o losgi gwellt neu sofl ŷd, neu ludw o losgi meinweoedd planhigion, o dan esemptiad D7, i ddychwelyd maetholion i’r pridd

Cyfyngiadau allweddol

Gallwch wasgaru hyd at 10 tunnell yr hectar

Amodau allweddol

• Rhaid i’r weithred o losgi a chynnwys ddigwydd ar y fferm lle y cynhyrchir y gwastraff yn unig. Ni allwch gynnwys lludw o fferm arall na lludw o losgi gwastraff ar wahân i wellt ŷd, sofl ŷd neu feinwe planhigion
• Os ydych yn llosgi gwellt neu sofl ŷd, rhaid cynnwys y lludw o fewn 24 awr o gael ei losgi. Neu, os byddai tywydd gwyntog yn peri niwsans llwch, cyn gynted ag y caniateir gan y gwynt

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Os ydych yn llosgi gwellt neu sofl ŷd, rhaid i chi hefyd gydymffurfio â Rheoliadau Gweddillion Cnydau (Llosgi) 1993. Gellir defnyddio'r esemptiad hwn gydag esemptiad D7.

T1

Glanhau, golchi, chwistrellu neu orchuddio gwastraff perthnasol

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Gellir defnyddio'r esemptiad hwn i olchi neu lanhau plastigion amaethyddol a garddwriaethol fel deunydd lapio silwair neu domwellt plastig. Gellir hefyd ei ddefnyddio i ganiatáu i ddeunyddiau pacio fel cynwysyddion plaladdwyr neu sachau bwyd anifeiliaid gwag gael eu hailddefnyddio neu eu hailgylchu.

Cyfyngiadau allweddol

• Nid yw cyfanswm y gwastraff sy'n cael ei drin dros unrhyw gyfnod o saith diwrnod yn fwy na 300 o dunelli
• Ac eithrio cynwysyddion gwastraff sydd wedi cadw sylweddau peryglus, nid yw cyfanswm y gwastraff a gaiff ei storio ar unrhyw un adeg yn fwy na 300 o dunnelli
• Pan fydd y gwastraff yn cynnwys cynwysyddion sydd wedi'u defnyddio i gadw sylwedd peryglus, nid yw cyfanswm y gwastraff sy'n cael ei storio yn fwy nag un tunnell mewn unrhyw gyfnod o saith diwrnod
• Nid yw’r gwastraff wedi’i halogi o fwy nag 1% o’i gyfaint gwreiddiol cyn ei drin

Amodau allweddol

• Mae’r gwastraff yn cael ei storio a’i drin mewn lleoliad â draeniad wedi’i selio
• Ni chaiff unrhyw wastraff ei storio am fwy na thri mis cyn ei drin

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Nid yw'r esemptiad hwn yn cynnwys unrhyw orchuddion paent neu farnais a chwistrellir sy'n syrthio o fewn rheolaeth awdurdod lleol o dan Ran B o adran 6.4 yn Rhan 2 o Atodlen 1 i Reoliadau Trwyddedu Amgylcheddol (Cymru a Lloegr) 2010.

T4

Triniaethau paratoadol (bwndelu, didoli, rhwygo ac ati)

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

• Gweithredu safle canolog i brosesu papur gwastraff, cardbord, plastigion, neu ganiau metel a phapur gloyw ar gyfer ailgylchu ar ran ffermwyr eraill
• Didoli a bwndelu papur rhydd a chardbord neu blastigion cyn eu cludo i safle arall i’w trin
• Bwndelu a rhwygo caniau alwminiwm

Cyfyngiadau allweddol

• Ceir cyfyngiadau maint gwahanol, yn dibynnu ar a yw’r driniaeth yn cael ei gwneud dan do neu yn yr awyr agored, ac yn dibynnu ar y deunyddiau. Nid yw cyfanswm y gwastraff sy'n cael ei drin dros unrhyw gyfnod o saith diwrnod yn fwy na’r cyfyngiad a nodwyd yn y canllawiau llawn
• Nid yw cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei storio ar unrhyw adeg yn fwy na’r cyfyngiad a nodwyd yn y canllawiau llawn
• Pan fo’r driniaeth yn cynnwys malurio gwastraff, nid yw cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei drin dros unrhyw gyfnod o saith diwrnod yn fwy na phum tunnell a chaiff y driniaeth ei pharhau dan do

Amodau allweddol

• Ni ellir storio unrhyw wastraff am fwy na 12 mis
• Mae’r weithred o drin a storio yn cael ei gwneud mewn man diogel

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Ni chewch ddefnyddio'r esemptiad hwn i drin (didoli) gwastraff cymysg.  Rhaid i'r gwastraff gyrraedd y safle heb ei gymysgu ag unrhyw fath arall o wastraff. Er enghraifft, gellir cymysgu plastigion gyda'i gilydd (gallwch ddidoli'r plastigion i fathau gwahanol) ond ni ellir cymysgu plastig a phapur.

T5

Sgrinio a chyfuno gwastraff

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

• Cyfuno compost a phriddoedd i wneud gwell pridd
• Gwasgu a sgrinio plaeniadau ffordd fel y gellir eu defnyddio i roi arwyneb ar draciau

Cyfyngiadau allweddol

• Gallwch storio a thrin hyd at 5,000 tunnell o ddeunyddiau ac eithrio plaeniadau ffordd dros gyfnod o dair blynedd
• Ar gyfer plaeniadau ffordd, gallwch storio neu brosesu hyd at 50,000 o dunnelli dros gyfnod o dair blynedd
• Gallwch storio'r gwastraff am hyd at 12 mis

Amodau allweddol

Mae’r driniaeth yn cael ei chynnal yn y man cynhyrchu neu mewn man lle bydd y gwastraff wedi’i drin yn cael ei ddefnyddio.

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Ni cheir gorchuddio plaeniadau ffordd â chol-tar oherwydd mae hwn yn wastraff peryglus. Mae plaeniadau ffordd wedi'u gorchuddio â bitwmen yn dderbyniol. Ni allwch ddod â gwastraff i mewn i’w drin ac yna ei gyflenwi i ddefnyddwyr eraill. Os ydych yn gwneud pridd at ddefnydd amaethyddol, rhaid i chi ddefnyddio priddoedd heb eu halogi o waith adeiladu neu barciau a gerddi, a rhaid i chi gael trwydded i wasgaru’r priddoedd. Rhaid i chi gynnwys compost a gynhyrchir o dan esemptiad T23 yn unig. Yn yr esemptiad hwn, gall "triniaeth ymlaen llaw gysylltiedig" gynnwys gwasgu oni bai y gwneir hynny o dan drwydded awdurdod lleol.

T6

Trin pren a gwastraff sylwedd planhigion drwy naddu, rhwygo, torri neu falurio

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Naddu gwastraff meinwe planhigion, gwastraff pren heb ei drin o waith saer neu waith adeiladu, neu ddeunydd pacio pren heb ei drin fel paledi i wneud deunydd gwely anifeiliaid neu i'w defnyddio i roi arwyneb ar draciau neu lwybrau.

Cyfyngiadau allweddol

• Mathau derbyniol o wastraff yw meinweoedd planhigion o feysydd amaethyddiaeth, garddwriaeth neu goedwigaeth
• Pren heb ei drin o waith saer neu waith adeiladu Deunydd pacio pren heb ei drin fel paledi

Amodau allweddol

• Gallwch storio a thrin: hyd at 500 tunnell o bren heb ei drin, llystyfiant a deunydd pacio pren heb ei drin mewn unrhyw gyfnod o saith diwrnod
• Nid oes unrhyw wastraff yn cael ei storio am fwy na thri mis ar ôl ei drin

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Gellir defnyddio'r esemptiad hwn i naddu gwastraff addas cyn ei ddefnyddio o dan eithriadau U1, U4 U8, U12 ac U13

T23

Compostio aerobig a thriniaeth gysylltiedig ymlaen llaw

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Compostio toriadau perthi, gwastraff cnydau, tail ceffylau neu fuarth, a llystyfiant arall

Cyfyngiadau allweddol

Gallwch gompostio papur neu gardbord glân a gynhyrchwyd yn eich gweithgaredd ffermio, ynghyd â gwastraff meinwe planhigion a chnydau a thail ceffylau neu fuarth

Amodau allweddol

• Os ydych am wneud compost o'ch gwastraff eich hun, a defnyddio’r compost ar eich fferm, gallwch storio neu drin hyd at 80 tunnell o wastraff ar y tro
• Os ydych am ddod â gwastraff o ffermydd eraill i’ch fferm chi i’w droi'n gompost neu os ydych am gompostio eich gwastraff ar y fferm a defnyddio'r compost yn rhywle arall, y cyfyngiad yw 60 tunnell o wastraff ar y tro
• Gallwch gynnwys hyd at 20 tunnell o dail a 10 tunnell o bapur neu gardbord
• Rhaid i’r driniaeth arwain at ddeunydd sefydlog glanwaith y gellir ei roi ar dir er budd amaethyddol neu i wella strwythur y pridd neu’r maetholion yn y tir

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Gellir compostio mewn rhenciau agored neu bentyrrau sy'n cael eu troi’n rheolaidd neu mewn llestri bach caeedig, a elwir yn gompostio caeedig (IVC). At ddibenion yr esemptiad hwn, mae "triniaeth gysylltiedig ymlaen llaw" yn golygu sgrinio, naddu, rhwygo, torri, malurio neu ddidoli gwastraff at ddibenion compostio. Mae esemptiad U10 yn caniatáu i chi wasgaru’r compost hwn er budd amaethyddol.

T32

Trin gwastraff mewn bio-wely neu fio-hidlydd

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Trin golchion plaladdwyr nad ydynt yn beryglus mewn bio-wely wedi'i leinio

Cyfyngiadau allweddol

Gallwch drin hyd at 15,000 litr o olchion plaladdwyr wedi'u gwanhau nad ydynt yn beryglus dros gyfnod o 12 mis yn y fferm lle cawsant eu cynhyrchu

Amodau allweddol

Rhaid i’r bio-wely gael ei leoli o leiaf 10 metr o gwrs dŵr, 250 metr o ffynnon neu dwll turio sy’n cyflenwi dŵr i'w yfed neu i gynhyrchu bwyd, a 50 metr o unrhyw ffynnon neu dwll turio arall.

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Ni cheir gosod y bio-wely mewn Parth Gwarchod Tarddiad Dŵr Daear 1, a rhaid ei adeiladu yn unol â llawlyfr y Voluntary Initiative ar fio-welyau a bio-hidlwyr. Mae'r esemptiad hwn yn berthnasol i systemau fel Phytobac, sydd yn fio-welyau heb ollyngiad. Gellir defnyddio deunydd wedi’i drin o’r bio-wely ar dir amaethyddol o dan esemptiad U10, cyhyd â bod y deunydd sydd wedi’i drin yn cael ei storio am 12 mis arall cyn ei wasgaru.

T8

Triniaeth fecanyddol o deiars diwedd oes

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Naddu a rhwygo teiars i’w defnyddio mewn manège

Cyfyngiadau allweddol

Teiars yn unig

Amodau allweddol

• Gallwch storio a thrin hyd at 60 tunnell o deiars lorïau neu 40 tunnell o fathau eraill o deiars mewn unrhyw gyfnod o saith diwrnod
• Gellir storio teiars mewn pentyrrau o hyd at 10 tunnell, ond rhaid cael rhwystr tân rhwng pob pentwr o deiars

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

At ddibenion yr esemptiad hwn, mae "triniaeth gysylltiedig ymlaen llaw" yn golygu glanhau teiars a thynnu’r ymylon oddi arnyn nhw cyn eu trin. Mae esemptiad U8 yn caniatáu i chi ddefnyddio rwber wedi’i naddu mewn manège

T13

Trin gwastraff bwyd

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Agor y deunydd plastig a deunyddiau pacio eraill o fwyd gwastraff cyn ei fwydo i’r da byw

Cyfyngiadau allweddol

Gwastraff bwyd o baratoi ffrwythau a llysiau, cynnyrch llaeth, pobi a melysion, a chynhyrchu diodydd alcoholig a diodydd di-alcohol

Amodau allweddol

• Gallwch storio a thrin hyd at 30 tunnell o wastraff ar unrhyw un adeg, a storio’r gwastraff am hyd at saith diwrnod
• Rhaid storio a thrin dan do, mewn lle diogel
• Rhaid i’r deunydd pacio rydych chi’n ei dynnu oddi ar y bwyd gael ei adfer neu ei ailgylchu, yn hytrach na’i waredu
• Rhaid i chi hefyd gydymffurfio â gofynion y Rheoliadau Sgil-gynhyrchion Anifeiliaid
• Gellir cael rhagor o wybodaeth am y Rheoliadau Sgil-gynhyrchion Anifeiliaid ar wefan DEFRA

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Mae bwydo gwastraff arlwyo (gwastraff o geginau a bwytai) i anifeiliaid fferm yn anghyfreithlon.

T19

Trin gwastraff olew a braster bwytadwy yn ffisegol ac yn gemegol i gynhyrchu biodiesel

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Hidlo, cyfuno a chynhesu gwastraff olew llysieuol i wneud tanwydd amgen ar gyfer cerbydau modur

Cyfyngiadau allweddol

• Yr unig fathau o wastraff a ganiateir yw brasterau ac olew coginio bwytadwy.
• Gallwch storio hyd at 5,000 litr o wastraff olew coginio am hyd at dri mis cyn ei ddefnyddio i wneud biodiesel. Rhaid iddo gael ei storio mewn cynwysyddion â chynhwysydd atal eilaidd.

Amodau allweddol

• Os ydych chi’n cynhyrchu biodiesel gan ddefnyddio dulliau ffisegol fel cyfuno, hidlo, cymysgu a chynhesu, yna gallwch drin hyd at 5,000 litr o wastraff olew coginio ac olew a brasterau bwytadwy eraill
• Os ydych yn cynhyrchu biodiesel gan ddefnyddio dulliau cemegol, gallwch drin hyd at 250 litr o wastraff olew coginio a brasterau ac olew bwytadwy eraill

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Gallwch ddefnyddio’r biodiesel fel tanwydd yn unol ag esemptiad U5.

T24

Treulio anaerobig mewn safleoedd a ddefnyddir ar gyfer amaethyddiaeth a llosgi’r bio-nwy canlyniadol

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Gosod treulydd anaerobig ar eich fferm a defnyddio’r nwy i gynhesu adeiladau

Cyfyngiadau allweddol

Gallwch drin meinweoedd planhigion o:

• amaethyddiaeth, garddwriaeth a choedwigaeth
• safleoedd adeiladu a pharciau a gerddi
• tail ceffylau a buarth

Ystyriaethau allweddol

• Gallwch dreulio hyd at 1,250 o fetrau ciwbig o dail a llystyfiant yn anaerobig mewn safle treulio anaerobig i gynhyrchu gweddillion treuliad anaerobig. Rhaid cadw gwastraff mewn treulydd am o leiaf 28 diwrnod.
• Gallwch losgi’r bio-nwy a gynhyrchwyd yn y broses treulio anaerobig i gynhyrchu ynni ar gyfer eich fferm neu i’w allforio i’r Grid Cenedlaethol. Rhaid i’r llosgwr bio-nwy fod â chyfradd mewnbwn thermol net o lai na 0.4 MW.
• Gallwch ddidoli, sgrinio, torri, rhwygo, malurio a naddu'r gwastraff i helpu'r broses treulio anaerobig.

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Gellir gwasgaru gweddillion sefydlog y treuliad anaerobig ar dir amaethyddol o dan esemptiad U10.

T27

Trin dip defaid gan ddefnyddio ensym sy’n diraddio organoffosffadau

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Defnyddio Landguard OP-A i drin dip defaid

Cyfyngiadau allweddol

Dip defaid organoffosffad yn unig

Amodau allweddol

• Gallwch drin hyd at 8,000 litr o ddip defaid mewn cyfnod o 24 awr ar y fferm lle cafodd ei gynhyrchu
• Rhaid i chi ddefnyddio’r ensym yn unol â chyfarwyddiadau’r gwneuthurwr
• Rhaid i'r driniaeth gael ei gwneud mewn lloc draenio anhydraidd neu gafn dipio defaid diogel
• Ni ellir mewngludo plaladdwyr a ddefnyddiwyd o fferm arall

Beth arall sydd angen I chi ei wybod

Bydd dal angen i chi gael gwared ar y dip defaid sydd wedi’i drin gyda’r ensym yn unol â’r amodau a amlinellwyd yn eich trwydded amgylcheddol gyfredol neu'r drwydded rheolau safonol ar gyfer trin dip defaid gydag ensym.

T29

Trin golchion plaladdwyr nad ydynt yn beryglus drwy hidlo carbon i’w gwaredu

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Trin golchion plaladdwyr mewn uned warchodol

Cyfyngiadau allweddol

Golchion plaladdwyr nad ydynt yn beryglus yn unig

Amodau allweddol

• Gallwch drin hyd at 8,000 litr o olchion plaladdwyr nad ydynt yn beryglus mewn cyfnod o 24 awr ar y fferm lle cafodd eu cynhyrchu mewn uned wedi'i selio a gyda draen wedi’i selio
• Ni allwch fewngludo plaladdwyr a ddefnyddiwyd o fferm arall

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Bydd dal angen i chi gael gwared ar y golchion plaladdwyr nad ydynt yn beryglus sydd wedi’u trin yn yr uned hidlo carbon yn unol â’r amodau a amlinellwyd yn eich trwydded amgylcheddol gyfredol.

D1

Gollwng gwastraff o garthu dyfroedd mewndirol

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Clirio gwaddodion o nentydd a ffosydd a’u gollwng ar y glannau

Cyfyngiadau allweddol

Carthu rwbel o nant, ffos neu ddŵr mewndirol arall

Amodau allweddol

• Gallwch ollwng hyd at 50 metr ciwbig o ddeunydd sy’n cael ei garthu am bob metr o lan mewn unrhyw gyfnod o 12 mis.
• Rhaid i’r gwastraff gael ei ollwng yn y man agosaf posibl i’r lle y cynhyrchwyd y gwastraff, h.y.:

o   Glannau’r dyfroedd mewndirol lle cafodd y gwastraff ei gynhyrchu

o   Lled y tir gerllaw’r dyfroedd mewndirol i ganiatáu i'r gwastraff gael ei waredu a'i ollwng mewn modd mecanyddol mewn un weithred

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Nid oes rhaid i’r sylwedd sy’n cael ei ollwng fod er budd amaethyddiaeth. Ni allwch ollwng y deunydd i ffwrdd o lan y cwrs dŵr oni bai fod hyn yn unol ag esemptiad fel U1 neu U10 neu drwydded.

D3

Gollwng gwastraff o doiled symudol

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Claddu gwastraff o doiledau symudol a ddefnyddir gan gasglwyr ffrwythau

Cyfyngiadau allweddol

• Gwastraff o gyfleuster glanwaith symudol yn unig
• Gallwch gladdu hyd at 1 metr ciwbig o wastraff y toiled symudol mewn cyfnod o 12 mis

Amodau allweddol

• Ni allwch gladdu’r gwastraff o fewn 10 metr i gwrs dŵr neu o fewn 50 metr i ffynnon neu dwll turio
• Gellir dim ond claddu'r gwastraff yn y man y defnyddir y toiledau symudol

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

D4

Gollwng meinweoedd planhigion o dan hysbysiad iechyd planhigion

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Gollwng cnydau â chlefydau mewn pentyrrau pan fydd hysbysiad iechyd planhigion wedi'i gyhoeddi sy'n gofyn am hyn

Cyfyngiadau allweddol

• Meinweoedd planhigion o feysydd amaethyddiaeth, garddwriaeth neu goedwigaeth yn unig
• Gallwch ollwng cnydau wedi'u difetha mewn pentyrrau o hyd at 250 o dunnelli

Amodau allweddol

Ni ddylid gollwng y gwastraff:

• pan fydd y tir dan ddŵr, wedi’i orchuddio ag eira neu wedi rhewi
• os oedd y tir wedi rhewi am 12 awr neu ragor yn y 24 awr flaenorol
• o fewn 10 metr i gwrs dŵr neu o fewn 50 metr i ffynnon neu dwll turio

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Ni allwch ddod â meinwe planhigion o fferm arall

D6

Gwaredu gwastraff drwy ei losgi

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Llosgi gwastraff pren neu lystyfiant heb ei drin mewn llosgydd ar y fferm lle cafodd ei gynhyrchu

Cyfyngiadau allweddol

• Meinweoedd planhigion a phren heb eu trin yn unig
• Gallwch storio hyd at 5 tunnell o’r mathau o wastraff a ganiateir

Amodau allweddol

Ni all y llosgydd losgi mwy na 50kg o wastraff yr awr neu fod â chyfradd mewnbwn thermol net o fwy na 0.4 MW.

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Ni allwch losgi gwastraff cymysg o’r fferm ac ni allwch losgi gwastraff o unrhyw safle arall.

D7

Llosgi gwastraff yn yr awyr agored

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Llosgi gwastraff pren heb ei drin neu lystyfiant ar goelcerth ar y fferm lle cafodd ei gynhyrchu

Cyfyngiadau allweddol

Meinweoedd planhigion o feysydd amaethyddiaeth a garddwriaeth a choedwigaeth

Amodau allweddol

• Gallwch storio hyd at 20 tunnell o’r mathau o wastraff a ganiateir am hyd at chwe mis
• Gallwch losgi hyd at 10 tunnell mewn 24 awr
• Nid yw'r esemptiad hwn yn caniatáu i chi losgi unrhyw wastraff arall
• Ni allwch ddod â gwastraff o safle arall i’w losgi

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Yn ddelfrydol, dylid llosgi pren heb ei drin a meinweoedd planhigion fel tanwydd mewn cyfarpar o dan esemptiad U5. Rhaid i chi beidio ag achosi mwg tywyll na chreu niwsans drwy arogl.

S1

Storio gwastraff mewn cynwysyddion diogel

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Gweithredu canolfan casglu deunydd pacio plastig ar gyfer ffermwyr. Canolfan gasglu yw safle lle mae ffermwyr yn dod â'u gwastraff deunydd pacio plastig fel sachau gwrtaith neu gynwysyddion plaladdwyr cyn iddo gael ei anfon i'w ailgylchu.

Cyfyngiadau allweddol

• Gallwch storio hyd at 400 metr ciwbig o blastigion a deunydd pacio plastig mewn hyd at 20 o gynwysyddion
• Gallwch storio hidlyddion olew wedi’u defnyddio, hyd at 3 metr ciwbig ohonynt
• Papur neu gardbord hyd at 400 metr ciwbig
• Gallwch storio'r gwastraff am hyd at 12 mis
• Rhaid i chi beidio â derbyn gwastraff sy'n anaddas i’w ailgylchu neu ei adfer

Amodau allweddol

• Rhaid anfon y gwastraff i’w ailgylchu, yn hytrach nag i’w waredu
• Rhaid storio hidlyddion olew mewn cynhwysydd addas gyda chynhwysydd atal eilaidd
• Dylech gadw’r gwahanol fathau o wastraff ar wahân

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Mae'r esemptiad hwn yn caniatáu i nifer o wahanol fathau o wastraff gael eu storio mewn cynwysyddion; ceir rhagor o wybodaeth yn y canllawiau llawn. Mae'r esemptiad hwn yn caniatáu i chi dderbyn amrywiaeth gyfyngedig o wastraff amaethyddol gan ffermwyr eraill, cyhyd ag y byddant yn cael eu hanfon oddi ar y safle i’w hailgylchu neu eu hadfer. Os oes angen i chi ddidoli neu fwndelu’r deunyddiau, mae angen i chi gofrestru esemptiad T4 hefyd.

S2

Storio gwastraff mewn man diogel

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Gweithredu canolfan casglu deunydd lapio silwair plastig i ffermwyr. Canolfan gasglu yw safle lle mae ffermwyr yn dod â'u deunydd lapio silwair wedi'i ddefnyddio i gael ei osod mewn sypiau mawr cyn cael ei anfon i'w ailgylchu.

Cyfyngiadau allweddol

Mae nifer o fathau amrywiol o wastraff yn dderbyniol o dan esemptiad S2. Er enghraifft:

• Gallwch storio hyd at 500 tunnell o ddeunydd lapio silwair plastig mewn adeilad cyn iddo gael ei anfon i'w ailgylchu
• Deunyddiau adeiladu a dymchwel y gellir eu defnyddio yn eu cyflwr presennol
• 100 o dunelli
• Gallwch storio gwastraff am hyd at 12 mis

Amodau allweddol

Rhaid cadw pob math o wastraff ar wahân

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Mae'r esemptiad hwn yn caniatáu i nifer o wahanol fathau o wastraff gael eu storio, a cheir rhagor o wybodaeth yn y canllawiau llawn. Ni allwch ddefnyddio'r esemptiad hwn i storio gwastraff cymysg na thrin gwastraff. Mae trin yn cynnwys didoli. Os oes angen i chi ddidoli’r plastig i raddau neu fathau gwahanol, bydd angen yr esemptiad arnoch hefyd. Mae'r esemptiad hwn yn caniatáu i chi dderbyn gwastraff addas gan ffermwyr eraill, cyhyd â’i fod yn cael ei anfon i fan arall i’w ailgylchu neu ei adfer. Ni allwch dderbyn na storio gwastraff i’w waredu o dan yr esemptiad hwn.

S3

Storio slwtsh

Enghreifftiau o weithgareddau ffermio

Storio slwtsh carthion dros dro ar y fferm lle bydd yn cael ei wasgaru o dan Reoliadau Slwtsh (Defnydd mewn Amaethyddiaeth) 1989

Cyfyngiadau allweddol

• Slwtsh carthion neu slwtsh tanc septig yn unig
• Gallwch storio hyd at 1,250 o dunelli o slwtsh mewn man diogel am hyd at 12 mis

Amodau allweddol

Rhaid i’r storfa slwtsh gael ei leoli o leiaf:

• 10 metr o gwrs dŵr
• 250 metr o ffynnon neu dwll turio sy’n cyflenwi dŵr i'w yfed neu i gynhyrchu bwyd, a
• 50 metr o unrhyw ffynnon neu dwll turio arall

Rhaid peidio â storio'r gwastraff o fewn Parth Gwarchod Tarddiad Dŵr Daear 1

Beth arall sydd angen i chi ei wybod

Ar ôl storio, rhaid defnyddio'r gwastraff yn unol â Rheoliadau Slwtsh (Defnydd mewn Amaethyddiaeth) 1989(a). Bydd angen i chi sicrhau eich bod hefyd yn cydymffurfio â’r rheoliadau ar Barthau Perygl Nitradau lle bo'n berthnasol.

Pan fyddwch yn storio slwtsh carthion i'w wasgaru, y lle sy'n rhaid i chi ei gofrestru yw'r ardal wasgaru sy'n gysylltiedig â'r pentwr hwnnw. Mae hyn cyhyd â bod cyfanswm pob pentwr o slwtsh yn ddim mwy na'r hyn sydd i'w wasgaru yn unol â'r rheoliadau slwtsh yn y lleoliad hwnnw a'i fod yn cael ei storio yn unol â holl ofynion eraill yr esemptiad.