Hafan > Trwyddedau a chaniatadau > Trwyddedu gwastraff

Deall eich eithriadau gwastraff ar gyfer gweithgareddau amaethyddol

Yn yr adran hon

Eithriadau amaethyddol mwyaf cyffredin

Chwilio'r holl eithriadau gwastraff (Gov.uk)

Cofrestru neu adnewyddu

Eithriadau amaethyddol mwyaf cyffredin

Mae gan bob esemptiad god a theitl, e.e.: U1 – defnyddio gwastraff ym maes adeiladu.

Mae angen i chi wybod cod yr esemptiad i gofrestru esemptiad.

Mae pedwar categori o esemptiad gwastraff: defnyddio, trin, gwaredu a storio.

Defnyddio gwastraff

Enghraifft o esemptiad defnyddio gwastraff yw gwasgaru compost ar eich tir i wella'r pridd, neu ddefnyddio carthion papur fel deunydd gwely anifeiliaid.

Gweler eithriadau defnyddio gwastraff a chodau ar gyfer gweithgareddau amaethyddol

Trin gwastraff

Enghraifft o esemptiad trin gwastraff yw defnyddio peiriant treulio anaerobig i'ch helpu i reoli tail a slyri.

Gweler eithriadau trin gwastraff a chodau ar gyfer gweithgareddau amaethyddol

Gwaredu gwastraff

Enghraifft o esemptiad gwaredu gwastraff yw llosgi toriadau o berthi mewn man agored neu wasgaru carthion ar ochrau ffosydd fferm.

Gweler eithriadau gwaredu gwastraff a chodau ar gyfer gweithgareddau amaethyddol

Storio gwastraff

Enghraifft o esemptiad storio gwastraff yw storio slwtsh carthion cyn ei wasgaru o dan y Rheoliadau Slwtsh (Defnydd Amaethyddol).

Gweler eithriadau storio gwastraff a chodau ar gyfer gweithgareddau amaethyddol

Defnyddio gwastraff

U1	Defnyddio gwastraff ym maes adeiladu
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Defnyddio plaeniadau ffordd a rwbel i gynnal a chadw llwybrau a ffyrdd Defnyddio sglodion pren fel arwyneb ar gyfer llwybr Defnyddio rwbel o adeilad fferm wedi'i ddymchwel mewn sylfeini ysgubor neu sied newydd Defnyddio clai i adeiladu lagŵn slyri ag argloddiau pridd
Cyfyngiadau allweddol	5,000 tunnell o wastraff fel graean, clai, tywod, creigiau, concrid, brics a theils, ac agregau ar gyfer gweithgareddau adeiladu 1,000 tunnell o bridd a cherrig neu garthion treillio ar gyfer gweithgareddau adeiladu, neu 1,000 tunnell o bren heb ei drin, rhisgl neu blaeniadau ffordd ar draciau, llwybrau a llwybrau ceffylau (ond rhaid iddynt fod wedi’u naddu)
Amodau allweddol	Nid yw cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei ddefnyddio neu ei storio dros unrhyw gyfnod o dair blynedd yn fwy na’r cyfyngiad maint yn y tabl Pan fydd un math o wastraff neu fwy yn cael ei ddefnyddio a’i storio, ni all cyfanswm y gwastraff cyfunol a gaiff ei ddefnyddio a’i storio dros unrhyw gyfnod o dair blynedd fod yn fwy na’r terfynau Ni chaiff unrhyw wastraff ei storio am fwy na 12 mis cyn ei ddefnyddio
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Mae’r cyfyngiadau yn yr esemptiad hwn dros gyfnod o dair blynedd. Gallwch wneud gwaith tirlunio sy'n gysylltiedig ag adeilad newydd neu gynnal a chadw neu wella adeilad sy'n bodoli eisoes. Ni allwch godi lefelau i lenwi twll rhew, pwll neu geudod. Hefyd, ni allwch godi tir yn sylweddol cyn adeiladu neu godi lefelau dros ardal gorsiog.

U4	Llosgi gwastraff fel tanwydd mewn cyfarpar bach
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Llosgi gwastraff pren heb ei drin mewn boeleri a ddefnyddir i gynhesu adeiladau neu ddarparu dŵr poeth Llosgi gwastraff pren heb ei drin o feysydd amaethyddiaeth a choedwigaeth, gwaith coed neu adeiladu, baledi pren heb eu trin, neu gretiau pecynnu
Cyfyngiadau allweddol	Llosgi hyd at 50kg o wastraff fel tanwydd yr awr Storio hyd at 10 tunnell o wastraff ar y tro yn ddiogel Defnyddio ffwrn neu foeler gyda chyfradd mewnbwn thermol net o lai nag 0.4 MW
Amodau allweddol	Mae gan y cyfarpar y llosgir y gwastraff o'i fewn gyfradd mewnbwn thermol net o lai na 0.4 megawatt Pan fydd y cyfarpar yn cael ei ddefnyddio gydag offer eraill (p’un a yw’n cael ei ddefnyddio ar yr un pryd ag offer eraill o'r fath ai peidio), mae cyfradd mewnbwn thermol net gydgasgledig yr holl offer yn llai na 0.4 megawatt Ni all cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei losgi mewn awr fod yn fwy na 50kg Nid yw cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei storio ar unrhyw amser yn fwy na 10 tunnel Mae'r gwastraff yn cael ei storio mewn man diogel
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Mae llosgi gwastraff olew fel tanwydd mewn cyfarpar yn cael ei reoleiddio gan yr awdurdod lleol. Rhaid i unrhyw weithredwyr sydd am ymgymryd â’r gweithgaredd hwn wneud cais am drwydded amgylcheddol gan yr awdurdod lleol.

U8	Defnyddio gwastraff at ddiben penodol
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Defnyddio naddion pren gwastraff heb eu trin neu slwtsh papur wedi’i sychu fel deunydd gwely anifeiliaid Defnyddio teiars ar gladdfa silwair Defnyddio rwber wedi'i falu mewn manège Defnyddio polion telegraff ar gyfer ysguboriau polion
Cyfyngiadau allweddol	Mathau amrywiol o wastraff a chyfyngiadau maint amrywiol, yn dibynnu ar y defnydd arfaethedig. Er enghraifft: 1,000 tunnell o rwber a theiars gronynnog neu wedi'u malu mewn manège 100 tunnell o bapur wedi’i falu, cardbord, naddion pren heb eu trin na’u gorchuddio a chompost mawr, mwydion papur a slwtsh papur o bapur wedi’i ailgylchu fel deunydd gwely anifeiliaid 40 tunnell o deiars i gadw gorchuddion ar gladdfeydd silwair (ni ellir storio mwy na 10 tunnell o deiars gyda’i gilydd er mwyn lleihau’r risg o dân) 100 tunnell o bolion telegraff ar gyfer ysguboriau polion neu ffensys
Amodau allweddol	Ni ddylai cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei storio neu ei ddefnyddio ar unrhyw adeg fod yn fwy na’r cyfyngiadau Ni ddylai'r gwastraff gael ei drin neu orfod cael ei drin cyn ei ddefnyddio
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Mae’r esemptiad yn caniatáu amrediad ehangach o wastraff na'r hyn a nodir yma ac mae ganddo nifer o gyfyngiadau ac amodau penodol sy'n ymwneud â gwastraff penodol.

U9	Defnyddio gwastraff i weithgynhyrchu nwyddau gorffenedig
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Defnyddio gwastraff pren i wneud ffyn bugeiliaid neu ffyn cerdded
Cyfyngiadau allweddol	Mathau amrywiol o wastraff a chyfyngiadau maint amrywiol, yn dibynnu ar y defnydd arfaethedig – er enghraifft, 100 tunnell o bren i wneud ffyn bugeiliaid neu ffyn cerdded
Amodau allweddol	Ni ddylai cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei storio neu ei ddefnyddio ar unrhyw adeg fod yn fwy na’r cyfyngiadau Rhaid storio’r gwastraff dan do neu mewn cynhwysydd diogel Rhaid i'r nwyddau gorffenedig fod yn barod i'w defnyddio gan gwsmeriaid heb orfod eu prosesu ymhellach
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Mae’r esemptiad yn caniatáu amrediad ehangach o wastraff na'r hyn a nodir yma ac mae ganddo nifer o gyfyngiadau ac amodau penodol sy'n ymwneud â gwastraff penodol.

U10	Gwasgaru gwastraff ar dir amaethyddol er budd
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Gwasgaru carthion treillio ffosydd ar dir i roi maetholion Gwasgaru compost wedi’i gynhyrchu o dan esemptiad T23 (neu drwydded rheolau safonol SR2011Rhif1) ar eich tir Defnyddio gweddillion treuliad anaerobig a gynhyrchwyd mewn safle treulio anaerobig a weithredir naill ai o dan esemptiad T24 neu T25 (neu drwydded rheolau safonol SR2010Rhif16) fel dewis amgen i ddefnyddio gwrtaith anorganig Ychwanegu sialc gwastraff at bridd fel asiant calchu i wella'r pridd
Cyfyngiadau allweddol	50 tunnell yr hectar y flwyddyn i sialc fel asiant calchu 50 tunnell yr hectar y flwyddyn ar gyfer compost neu at gyfer gweddillion treuliad anaerobig 150 tunnell yr hectar y flwyddyn ar gyfer carthion treillio ffosydd
Amodau allweddol	Ni allwch wasgaru’r gwastraff os yw'r tir dan ddŵr, wedi rhewi neu wedi'i orchuddio ag eira neu os yw wedi rhewi am 12 awr neu ragor yn y 24 awr cyn ichi eisiau dechrau gwasgaru Rhaid i’r gwastraff gynnig budd amaethyddol, oherwydd nid yw’r esemptiad hwn ar gyfer gwaredu gwastraff. Dylech ddim ond defnyddio'r swm lleiaf o wastraff sydd ei angen i gyflawni'r budd Ni allwch storio na gwasgaru gwastraff o fewn 10 metr i gwrs dŵr neu o fewn 50 metr i ffynnon neu dwll turio – heblaw am garthion treilio ffosydd, y gellir dim ond eu gwasgaru ar bwys y ffos y daeth y carthion ohoni Ni allwch symud carthion treillio ffosydd rhwng ffermydd Ni allwch wasgaru gwastraff nad yw wedi’i restru yn yr esemptiad neu wedi’i nodi yn y cyfyngiadau uchod Dim ond un esemptiad U10 ar gyfer gwasgaru gwastraff y gallwch ei gofrestru am bob fferm. Os oes angen i chi storio mwy neu wasgaru'n amlach, rhaid i chi wneud hyn o dan drwydded ar gyfer gwasgaru ar dir
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Mae’r esemptiad yn caniatáu amrediad ehangach o wastraff na'r hyn a nodir yma ac mae ganddo nifer o gyfyngiadau ac amodau penodol sy'n ymwneud â gwastraff penodol. Dim ond un esemptiad U10 ar gyfer gwasgaru gwastraff y gallwch ei gofrestru am bob fferm. Os oes angen i chi storio mwy neu wasgaru'n amlach, rhaid i chi wneud hyn o dan drwydded ar gyfer gwasgaru ar dir.

U15	Lludw moch a dofednod
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Gwasgaru lludw o losgi carcasau moch a dofednod er budd y pridd
Cyfyngiadau allweddol	Uchafswm y lludw y gallwch ei wasgaru o dan yr esemptiad hwn yw 150kg yr hectar mewn cyfnod o 12 mis
Amodau allweddol	Rhaid cymysgu’r lludw gyda swm cyfartal o slyri neu dail cyn ei wasgaru Gellir dim ond gwasgaru'r lludw ar y fferm y llosgwyd y carcasau arni Rhaid storio’r lludw mewn man diogel cyn ei wasgaru Er mwyn atal dŵr yfed a chyrsiau dŵr rhag cael eu llygru, ni ellir storio na gwasgaru’r cymysgedd lludw o fewn 10 metr i gwrs dŵr nac o fewn 50 metr i ffynnon neu dwll turio Rhaid ichi beidio â gwasgaru’r gwastraff os yw'r tir dan ddŵr, wedi rhewi neu wedi'i orchuddio ag eira neu os yw wedi rhewi am 12 awr neu ragor yn y 24 awr cyn ichi eisiau dechrau gwasgaru
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Rhaid i unrhyw weithred o losgi carcasau moch a dofednod gael ei gwneud yn unol â gofynion y Rheoliadau Sgil-gynhyrchion Anifeiliaid. Mae hyn yn golygu na ddylech wasgaru’r lludw ar dir pori. Rhaid i'r llosgydd gael ei gymeradwyo gan Iechyd Anifeiliaid.

U2	Defnyddio teiars diwedd oes wedi’u bwndelu ym maes adeiladu
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Defnyddio teiars wedi’u bwndelu yn hytrach nag agregau crai ar dir meddal neu ansefydlog. Er enghraifft, gellir defnyddio teiars wedi’u bwndelu fel dewis amgen i gaergewyll wrth atgyweirio sefydlogrwydd llethrau fel sylfeini ffordd dros dir meddal, neu fel haenau draenio.
Cyfyngiadau allweddol	Gallwch ddefnyddio hyd at 50 tunnell o deiars wedi eu bwndelu (tua 50 o fwndeli teiars)
Amodau allweddol	Rhaid i'r bwndeli teiars: gael eu cynhyrchu a'u defnyddio yn unol â gofynion PAS 108 bod yn addas ar gyfer y math o waith adeiladu rydych chi’n ei wneud cael eu defnyddio unwaith yn unig, a pheidio â chael eu storio am fwy na thri mis cyn i chi eu defnyddio
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Mae safon PAS 108 yn nodi na ddylid gadael bwndeli teiars yng ngolau’r haul ar ôl eu defnyddio. Os bydd angen i chi ddefnyddio gwastraff arall hefyd yn y prosiect adeiladu, bydd angen esemptiad U1 arnoch hefyd. Gallai fod yn ddefnyddiol i gynnwys peiriannydd i’ch helpu i ddeall priodweddau peirianyddol bwndeli teiars.

U5	Defnyddio biodiesel sy'n deillio o wastraff fel tanwydd
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Defnyddio biodiesel a gynhyrchwyd o olewon a brasterau llysiau gwastraff fel tanwydd amgen mewn tractorau neu eneraduron
Cyfyngiadau allweddol	Defnyddio biodiesel a gynhyrchwyd o olewon a brasterau llysiau gwastraff fel tanwydd amgen mewn tractorau neu eneraduron
Ystyriaethau allweddol	Rhaid i’r generadur cludadwy fod â chyfradd mewnbwn thermol net o lai na 0.4 megawatt Os caiff y generadur ei ddefnyddio gyda generaduron cludadwy eraill (p’un a yw’n cael ei ddefnyddio ar yr un pryd â generaduron eraill o'r fath ai peidio), rhaid i gyfradd mewnbwn thermol net gydgasgledig yr holl eneraduron fod yn llai na 0.4 megawat
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Rhaid storio'r biodiesel mewn cynhwysydd atal eilaidd, fel bwnd a fydd yn cadw'r hylif sydd wedi ei storio'n ddiogel os bydd y cynhwysydd yn gollwng neu'n hollti. Os ydych am drin gwastraff olew neu fraster llysiau i wneud eich biodiesel, mae angen i chi gofrestru esemptiad T19.

U12	Defnyddio tomwellt
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Gwasgaru tomwellt organig wedi'i wneud o sylwedd pren a phlanhigion heb ei drin o amgylch coed a chnydau eraill
Cyfyngiadau allweddol	Pren heb ei drin a meinwe planhigion o feysydd amaethyddiaeth, garddwriaeth neu goedwigaeth a pharciau a gerddi yn unig
Amodau allweddol	Ni all cyfanswm y gwastraff sy'n cael ei ddefnyddio neu ei storio dros unrhyw gyfnod o un mis fod yn fwy na 100 o dunelli pob mis Rhaid cadw'r gwastraff mewn lleoliad diogel cyn ei ddefnyddio
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Gellir defnyddio esemptiad T6 i naddu neu rwygo meinweoedd planhigion cyn eu troi'n domwellt.

U13	Gwasgaru sylwedd planhigion er budd
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Gwasgaru tocion a thoriadau oddi ar dŷ pecynnu ar y fferm yn ôl ar y tir i ddychwelyd maetholion i’r pridd
Cyfyngiadau allweddol	Gellir dim ond gwasgaru'r gwastraff yn y lle (fferm) y cafodd ei gynhyrchu Meinweoedd planhigion o faes amaethyddiaeth, garddwriaeth a choedwigaeth ac o waith prosesu ffrwythau, llysiau, ydau ac ati yn unig Gallwch wasgaru hyd at 50 tunnell yr hectar mewn unrhyw gyfnod o 12 mis
Amodau allweddol	I atal llygredd, rhaid ichi beidio â gwasgaru’r sylwedd planhigion os yw'r tir wedi rhewi am 12 awr neu ragor yn y 24 awr cyn hynny, neu os yw dan ddŵr neu wedi'i orchuddio ag eira Ni allwch wasgaru unrhyw lystyfiant o fewn 50 metr i unrhyw gwrs dŵr, ffynnon neu dwll turio. Yr eithriad yw llystyfiant sy'n cael ei wasgaru ar lannau’r dyfroedd lle y’i torrwyd
Beth arall sydd angen i chi ei wybod

U14	Cynnwys lludw o losgi meinweoedd planhigion
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Claddu lludw o losgi gwellt neu sofl ŷd, neu ludw o losgi meinweoedd planhigion, o dan esemptiad D7, i ddychwelyd maetholion i’r pridd
Cyfyngiadau allweddol	Gallwch wasgaru hyd at 10 tunnell yr hectar
Amodau allweddol	Rhaid i’r weithred o losgi a chynnwys ddigwydd ar y fferm lle y cynhyrchir y gwastraff yn unig. Ni allwch gynnwys lludw o fferm arall na lludw o losgi gwastraff ar wahân i wellt ŷd, sofl ŷd neu feinwe planhigion Os ydych yn llosgi gwellt neu sofl ŷd, rhaid cynnwys y lludw o fewn 24 awr o gael ei losgi. Neu, os byddai tywydd gwyntog yn peri niwsans llwch, cyn gynted ag y caniateir gan y gwynt
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Os ydych yn llosgi gwellt neu sofl ŷd, rhaid i chi hefyd gydymffurfio â Rheoliadau Gweddillion Cnydau (Llosgi) 1993. Gellir defnyddio'r esemptiad hwn gydag esemptiad D7.

Trin gwastraff

T1	Glanhau, golchi, chwistrellu neu orchuddio gwastraff perthnasol
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Gellir defnyddio'r esemptiad hwn i olchi neu lanhau plastigion amaethyddol a garddwriaethol fel deunydd lapio silwair neu domwellt plastig. Gellir hefyd ei ddefnyddio i ganiatáu i ddeunyddiau pacio fel cynwysyddion plaladdwyr neu sachau bwyd anifeiliaid gwag gael eu hailddefnyddio neu eu hailgylchu.
Cyfyngiadau allweddol	Nid yw cyfanswm y gwastraff sy'n cael ei drin dros unrhyw gyfnod o saith diwrnod yn fwy na 300 o dunelli Ac eithrio cynwysyddion gwastraff sydd wedi cadw sylweddau peryglus, nid yw cyfanswm y gwastraff a gaiff ei storio ar unrhyw un adeg yn fwy na 300 o dunnelli Pan fydd y gwastraff yn cynnwys cynwysyddion sydd wedi'u defnyddio i gadw sylwedd peryglus, nid yw cyfanswm y gwastraff sy'n cael ei storio yn fwy nag un tunnell mewn unrhyw gyfnod o saith diwrnod Nid yw’r gwastraff wedi’i halogi o fwy nag 1% o’i gyfaint gwreiddiol cyn ei drin
Amodau allweddol	Mae’r gwastraff yn cael ei storio a’i drin mewn lleoliad â draeniad wedi’i selio Ni chaiff unrhyw wastraff ei storio am fwy na thri mis cyn ei drin
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Nid yw'r esemptiad hwn yn cynnwys unrhyw orchuddion paent neu farnais a chwistrellir sy'n syrthio o fewn rheolaeth awdurdod lleol o dan Ran B o adran 6.4 yn Rhan 2 o Atodlen 1 i Reoliadau Trwyddedu Amgylcheddol (Cymru a Lloegr) 2010.

T4	Triniaethau paratoadol (bwndelu, didoli, rhwygo ac ati)
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Gweithredu safle canolog i brosesu papur gwastraff, cardbord, plastigion, neu ganiau metel a phapur gloyw ar gyfer ailgylchu ar ran ffermwyr eraill Didoli a bwndelu papur rhydd a chardbord neu blastigion cyn eu cludo i safle arall i’w trin Bwndelu a rhwygo caniau alwminiwm
Cyfyngiadau allweddol	Ceir cyfyngiadau maint gwahanol, yn dibynnu ar a yw’r driniaeth yn cael ei gwneud dan do neu yn yr awyr agored, ac yn dibynnu ar y deunyddiau. Nid yw cyfanswm y gwastraff sy'n cael ei drin dros unrhyw gyfnod o saith diwrnod yn fwy na’r cyfyngiad a nodwyd yn y canllawiau llawn Nid yw cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei storio ar unrhyw adeg yn fwy na’r cyfyngiad a nodwyd yn y canllawiau llawn Pan fo’r driniaeth yn cynnwys malurio gwastraff, nid yw cyfanswm y gwastraff sy’n cael ei drin dros unrhyw gyfnod o saith diwrnod yn fwy na phum tunnell a chaiff y driniaeth ei pharhau dan do
Amodau allweddol	Ni ellir storio unrhyw wastraff am fwy na 12 mis Mae’r weithred o drin a storio yn cael ei gwneud mewn man diogel
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Ni chewch ddefnyddio'r esemptiad hwn i drin (didoli) gwastraff cymysg. Rhaid i'r gwastraff gyrraedd y safle heb ei gymysgu ag unrhyw fath arall o wastraff. Er enghraifft, gellir cymysgu plastigion gyda'i gilydd (gallwch ddidoli'r plastigion i fathau gwahanol) ond ni ellir cymysgu plastig a phapur.

T5	Sgrinio a chyfuno gwastraff
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Cyfuno compost a phriddoedd i wneud gwell pridd Gwasgu a sgrinio plaeniadau ffordd fel y gellir eu defnyddio i roi arwyneb ar draciau
Cyfyngiadau allweddol	Gallwch storio a thrin hyd at 5,000 tunnell o ddeunyddiau ac eithrio plaeniadau ffordd dros gyfnod o dair blynedd Ar gyfer plaeniadau ffordd, gallwch storio neu brosesu hyd at 50,000 o dunnelli dros gyfnod o dair blynedd Gallwch storio'r gwastraff am hyd at 12 mis
Amodau allweddol	Mae’r driniaeth yn cael ei chynnal yn y man cynhyrchu neu mewn man lle bydd y gwastraff wedi’i drin yn cael ei ddefnyddio.
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Ni cheir gorchuddio plaeniadau ffordd â chol-tar oherwydd mae hwn yn wastraff peryglus. Mae plaeniadau ffordd wedi'u gorchuddio â bitwmen yn dderbyniol. Ni allwch ddod â gwastraff i mewn i’w drin ac yna ei gyflenwi i ddefnyddwyr eraill. Os ydych yn gwneud pridd at ddefnydd amaethyddol, rhaid i chi ddefnyddio priddoedd heb eu halogi o waith adeiladu neu barciau a gerddi, a rhaid i chi gael trwydded i wasgaru’r priddoedd. Rhaid i chi gynnwys compost a gynhyrchir o dan esemptiad T23 yn unig. Yn yr esemptiad hwn, gall "triniaeth ymlaen llaw gysylltiedig" gynnwys gwasgu oni bai y gwneir hynny o dan drwydded awdurdod lleol.

T6	Trin pren a gwastraff sylwedd planhigion drwy naddu, rhwygo, torri neu falurio
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Naddu gwastraff meinwe planhigion, gwastraff pren heb ei drin o waith saer neu waith adeiladu, neu ddeunydd pacio pren heb ei drin fel paledi i wneud deunydd gwely anifeiliaid neu i'w defnyddio i roi arwyneb ar draciau neu lwybrau.
Cyfyngiadau allweddol	Mathau derbyniol o wastraff yw meinweoedd planhigion o feysydd amaethyddiaeth, garddwriaeth neu goedwigaeth Pren heb ei drin o waith saer neu waith adeiladu Deunydd pacio pren heb ei drin fel paledi
Amodau allweddol	Gallwch storio a thrin: hyd at 500 tunnell o bren heb ei drin, llystyfiant a deunydd pacio pren heb ei drin mewn unrhyw gyfnod o saith diwrnod Nid oes unrhyw wastraff yn cael ei storio am fwy na thri mis ar ôl ei drin
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Gellir defnyddio'r esemptiad hwn i naddu gwastraff addas cyn ei ddefnyddio o dan eithriadau U1, U4 U8, U12 ac U13

T23	Compostio aerobig a thriniaeth gysylltiedig ymlaen llaw
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Compostio toriadau perthi, gwastraff cnydau, tail ceffylau neu fuarth, a llystyfiant arall
Cyfyngiadau allweddol	Gallwch gompostio papur neu gardbord glân a gynhyrchwyd yn eich gweithgaredd ffermio, ynghyd â gwastraff meinwe planhigion a chnydau a thail ceffylau neu fuarth
Amodau allweddol	Os ydych am wneud compost o'ch gwastraff eich hun, a defnyddio’r compost ar eich fferm, gallwch storio neu drin hyd at 80 tunnell o wastraff ar y tro Os ydych am ddod â gwastraff o ffermydd eraill i’ch fferm chi i’w droi'n gompost neu os ydych am gompostio eich gwastraff ar y fferm a defnyddio'r compost yn rhywle arall, y cyfyngiad yw 60 tunnell o wastraff ar y tro Gallwch gynnwys hyd at 20 tunnell o dail a 10 tunnell o bapur neu gardbord Rhaid i’r driniaeth arwain at ddeunydd sefydlog glanwaith y gellir ei roi ar dir er budd amaethyddol neu i wella strwythur y pridd neu’r maetholion yn y tir
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Gellir compostio mewn rhenciau agored neu bentyrrau sy'n cael eu troi’n rheolaidd neu mewn llestri bach caeedig, a elwir yn gompostio caeedig (IVC). At ddibenion yr esemptiad hwn, mae "triniaeth gysylltiedig ymlaen llaw" yn golygu sgrinio, naddu, rhwygo, torri, malurio neu ddidoli gwastraff at ddibenion compostio. Mae esemptiad U10 yn caniatáu i chi wasgaru’r compost hwn er budd amaethyddol.

T32	Trin gwastraff mewn bio-wely neu fio-hidlydd
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Trin golchion plaladdwyr nad ydynt yn beryglus mewn bio-wely wedi'i leinio
Cyfyngiadau allweddol	Gallwch drin hyd at 15,000 litr o olchion plaladdwyr wedi'u gwanhau nad ydynt yn beryglus dros gyfnod o 12 mis yn y fferm lle cawsant eu cynhyrchu
Amodau allweddol	Rhaid i’r bio-wely gael ei leoli o leiaf 10 metr o gwrs dŵr, 250 metr o ffynnon neu dwll turio sy’n cyflenwi dŵr i'w yfed neu i gynhyrchu bwyd, a 50 metr o unrhyw ffynnon neu dwll turio arall.
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Ni cheir gosod y bio-wely mewn Parth Gwarchod Tarddiad Dŵr Daear 1, a rhaid ei adeiladu yn unol â llawlyfr y Voluntary Initiative ar fio-welyau a bio-hidlwyr. Mae'r esemptiad hwn yn berthnasol i systemau fel Phytobac, sydd yn fio-welyau heb ollyngiad. Gellir defnyddio deunydd wedi’i drin o’r bio-wely ar dir amaethyddol o dan esemptiad U10, cyhyd â bod y deunydd sydd wedi’i drin yn cael ei storio am 12 mis arall cyn ei wasgaru.

T8	Triniaeth fecanyddol o deiars diwedd oes
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Naddu a rhwygo teiars i’w defnyddio mewn manège
Cyfyngiadau allweddol	Teiars yn unig
Amodau allweddol	Gallwch storio a thrin hyd at 60 tunnell o deiars lorïau neu 40 tunnell o fathau eraill o deiars mewn unrhyw gyfnod o saith diwrnod Gellir storio teiars mewn pentyrrau o hyd at 10 tunnell, ond rhaid cael rhwystr tân rhwng pob pentwr o deiars
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	At ddibenion yr esemptiad hwn, mae "triniaeth gysylltiedig ymlaen llaw" yn golygu glanhau teiars a thynnu’r ymylon oddi arnyn nhw cyn eu trin. Mae esemptiad U8 yn caniatáu i chi ddefnyddio rwber wedi’i naddu mewn manège

T13	Trin gwastraff bwyd
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Agor y deunydd plastig a deunyddiau pacio eraill o fwyd gwastraff cyn ei fwydo i’r da byw
Cyfyngiadau allweddol	Gwastraff bwyd o baratoi ffrwythau a llysiau, cynnyrch llaeth, pobi a melysion, a chynhyrchu diodydd alcoholig a diodydd di-alcohol
Amodau allweddol	Gallwch storio a thrin hyd at 30 tunnell o wastraff ar unrhyw un adeg, a storio’r gwastraff am hyd at saith diwrnod Rhaid storio a thrin dan do, mewn lle diogel Rhaid i’r deunydd pacio rydych chi’n ei dynnu oddi ar y bwyd gael ei adfer neu ei ailgylchu, yn hytrach na’i waredu Rhaid i chi hefyd gydymffurfio â gofynion y Rheoliadau Sgil-gynhyrchion Anifeiliaid Gellir cael rhagor o wybodaeth am y Rheoliadau Sgil-gynhyrchion Anifeiliaid ar wefan DEFRA
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Mae bwydo gwastraff arlwyo (gwastraff o geginau a bwytai) i anifeiliaid fferm yn anghyfreithlon.

T19	Trin gwastraff olew a braster bwytadwy yn ffisegol ac yn gemegol i gynhyrchu biodiesel
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Hidlo, cyfuno a chynhesu gwastraff olew llysieuol i wneud tanwydd amgen ar gyfer cerbydau modur
Cyfyngiadau allweddol	Yr unig fathau o wastraff a ganiateir yw brasterau ac olew coginio bwytadwy Gallwch storio hyd at 5,000 litr o wastraff olew coginio am hyd at dri mis cyn ei ddefnyddio i wneud biodiesel. Rhaid iddo gael ei storio mewn cynwysyddion â chynhwysydd atal eilaidd
Amodau allweddol	Os ydych chi’n cynhyrchu biodiesel gan ddefnyddio dulliau ffisegol fel cyfuno, hidlo, cymysgu a chynhesu, yna gallwch drin hyd at 5,000 litr o wastraff olew coginio ac olew a brasterau bwytadwy eraill Os ydych yn cynhyrchu biodiesel gan ddefnyddio dulliau cemegol, gallwch drin hyd at 250 litr o wastraff olew coginio a brasterau ac olew bwytadwy eraill
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Gallwch ddefnyddio’r biodiesel fel tanwydd yn unol ag esemptiad U5.

T24	Treulio anaerobig mewn safleoedd a ddefnyddir ar gyfer amaethyddiaeth a llosgi’r bio-nwy canlyniadol
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Gosod treulydd anaerobig ar eich fferm a defnyddio’r nwy i gynhesu adeiladau
Cyfyngiadau allweddol	Gallwch drin meinweoedd planhigion o: amaethyddiaeth, garddwriaeth a choedwigaeth safleoedd adeiladu a pharciau a gerddi tail ceffylau a buarth
Ystyriaethau allweddol	Gallwch dreulio hyd at 1,250 o fetrau ciwbig o dail a llystyfiant yn anaerobig mewn safle treulio anaerobig i gynhyrchu gweddillion treuliad anaerobig. Rhaid cadw gwastraff mewn treulydd am o leiaf 28 diwrnod Gallwch losgi’r bio-nwy a gynhyrchwyd yn y broses treulio anaerobig i gynhyrchu ynni ar gyfer eich fferm neu i’w allforio i’r Grid Cenedlaethol. Rhaid i’r llosgwr bio-nwy fod â chyfradd mewnbwn thermol net o lai na 0.4 MW Gallwch ddidoli, sgrinio, torri, rhwygo, malurio a naddu'r gwastraff i helpu'r broses treulio anaerobig
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Gellir gwasgaru gweddillion sefydlog y treuliad anaerobig ar dir amaethyddol o dan esemptiad U10.

T27	Trin dip defaid gan ddefnyddio ensym sy’n diraddio organoffosffadau
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Defnyddio Landguard OP-A i drin dip defaid
Cyfyngiadau allweddol	Dip defaid organoffosffad yn unig
Amodau allweddol	Gallwch drin hyd at 8,000 litr o ddip defaid mewn cyfnod o 24 awr ar y fferm lle cafodd ei gynhyrchu Rhaid i chi ddefnyddio’r ensym yn unol â chyfarwyddiadau’r gwneuthurwr Rhaid i'r driniaeth gael ei gwneud mewn lloc draenio anhydraidd neu gafn dipio defaid diogel Ni ellir mewngludo plaladdwyr a ddefnyddiwyd o fferm arall
Beth arall sydd angen I chi ei wybod	Bydd dal angen i chi gael gwared ar y dip defaid sydd wedi’i drin gyda’r ensym yn unol â’r amodau a amlinellwyd yn eich trwydded amgylcheddol gyfredol neu'r drwydded rheolau safonol ar gyfer trin dip defaid gydag ensym.

T29	Trin golchion plaladdwyr nad ydynt yn beryglus drwy hidlo carbon i’w gwaredu
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Trin golchion plaladdwyr mewn uned warchodol
Cyfyngiadau allweddol	Golchion plaladdwyr nad ydynt yn beryglus yn unig
Amodau allweddol	Gallwch drin hyd at 8,000 litr o olchion plaladdwyr nad ydynt yn beryglus mewn cyfnod o 24 awr ar y fferm lle cafodd eu cynhyrchu mewn uned wedi'i selio a gyda draen wedi’i selio Ni allwch fewngludo plaladdwyr a ddefnyddiwyd o fferm arall
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Bydd dal angen i chi gael gwared ar y golchion plaladdwyr nad ydynt yn beryglus sydd wedi’u trin yn yr uned hidlo carbon yn unol â’r amodau a amlinellwyd yn eich trwydded amgylcheddol gyfredol.

Gwaredu gwastraff

D1	Gollwng gwastraff o garthu dyfroedd mewndirol
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Clirio gwaddodion o nentydd a ffosydd a’u gollwng ar y glannau
Cyfyngiadau allweddol	Carthu rwbel o nant, ffos neu ddŵr mewndirol arall
Amodau allweddol	Gallwch ollwng hyd at 50 metr ciwbig o ddeunydd sy’n cael ei garthu am bob metr o lan mewn unrhyw gyfnod o 12 mis Rhaid i’r gwastraff gael ei ollwng yn y man agosaf posibl i’r lle y cynhyrchwyd y gwastraff, h.y.: Glannau’r dyfroedd mewndirol lle cafodd y gwastraff ei gynhyrchu Lled y tir gerllaw’r dyfroedd mewndirol i ganiatáu i'r gwastraff gael ei waredu a'i ollwng mewn modd mecanyddol mewn un weithred
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Nid oes rhaid i’r sylwedd sy’n cael ei ollwng fod er budd amaethyddiaeth. Ni allwch ollwng y deunydd i ffwrdd o lan y cwrs dŵr oni bai fod hyn yn unol ag esemptiad fel U1 neu U10 neu drwydded.

D3	Gollwng gwastraff o doiled symudol
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Claddu gwastraff o doiledau symudol a ddefnyddir gan gasglwyr ffrwythau
Cyfyngiadau allweddol	Gwastraff o gyfleuster glanwaith symudol yn unig Gallwch gladdu hyd at 1 metr ciwbig o wastraff y toiled symudol mewn cyfnod o 12 mis
Amodau allweddol	Ni allwch gladdu’r gwastraff o fewn 10 metr i gwrs dŵr neu o fewn 50 metr i ffynnon neu dwll turio Gellir dim ond claddu'r gwastraff yn y man y defnyddir y toiledau symudol
Beth arall sydd angen i chi ei wybod

D4	Gollwng meinweoedd planhigion o dan hysbysiad iechyd planhigion
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Gollwng cnydau â chlefydau mewn pentyrrau pan fydd hysbysiad iechyd planhigion wedi'i gyhoeddi sy'n gofyn am hyn
Cyfyngiadau allweddol	Meinweoedd planhigion o feysydd amaethyddiaeth, garddwriaeth neu goedwigaeth yn unig Gallwch ollwng cnydau wedi'u difetha mewn pentyrrau o hyd at 250 o dunnelli
Amodau allweddol	Ni ddylid gollwng y gwastraff: pan fydd y tir dan ddŵr, wedi’i orchuddio ag eira neu wedi rhewi os oedd y tir wedi rhewi am 12 awr neu ragor yn y 24 awr flaenorol o fewn 10 metr i gwrs dŵr neu o fewn 50 metr i ffynnon neu dwll turio
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Ni allwch ddod â meinwe planhigion o fferm arall

D6	Gwaredu gwastraff drwy ei losgi
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Llosgi gwastraff pren neu lystyfiant heb ei drin mewn llosgydd ar y fferm lle cafodd ei gynhyrchu
Cyfyngiadau allweddol	Meinweoedd planhigion a phren heb eu trin yn unig Gallwch storio hyd at 5 tunnell o’r mathau o wastraff a ganiateir
Amodau allweddol	Ni all y llosgydd losgi mwy na 50kg o wastraff yr awr neu fod â chyfradd mewnbwn thermol net o fwy na 0.4 MW.
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Ni allwch losgi gwastraff cymysg o’r fferm ac ni allwch losgi gwastraff o unrhyw safle arall.

D7	Llosgi gwastraff yn yr awyr agored
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Llosgi gwastraff pren heb ei drin neu lystyfiant ar goelcerth ar y fferm lle cafodd ei gynhyrchu
Cyfyngiadau allweddol	Meinweoedd planhigion o feysydd amaethyddiaeth a garddwriaeth a choedwigaeth
Amodau allweddol	Gallwch storio hyd at 20 tunnell o’r mathau o wastraff a ganiateir am hyd at chwe mis Gallwch losgi hyd at 10 tunnell mewn 24 awr Nid yw'r esemptiad hwn yn caniatáu i chi losgi unrhyw wastraff arall Ni allwch ddod â gwastraff o safle arall i’w losgi
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Yn ddelfrydol, dylid llosgi pren heb ei drin a meinweoedd planhigion fel tanwydd mewn cyfarpar o dan esemptiad U5. Rhaid i chi beidio ag achosi mwg tywyll na chreu niwsans drwy arogl.

Storio gwastraff

S1	Storio gwastraff mewn cynwysyddion diogel
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Gweithredu canolfan casglu deunydd pacio plastig ar gyfer ffermwyr. Canolfan gasglu yw safle lle mae ffermwyr yn dod â'u gwastraff deunydd pacio plastig fel sachau gwrtaith neu gynwysyddion plaladdwyr cyn iddo gael ei anfon i'w ailgylchu.
Cyfyngiadau allweddol	Gallwch storio hyd at 400 metr ciwbig o blastigion a deunydd pacio plastig mewn hyd at 20 o gynwysyddion Gallwch storio hidlyddion olew wedi’u defnyddio, hyd at 3 metr ciwbig ohonynt Papur neu gardbord hyd at 400 metr ciwbig Gallwch storio'r gwastraff am hyd at 12 mis Rhaid i chi beidio â derbyn gwastraff sy'n anaddas i’w ailgylchu neu ei adfer
Amodau allweddol	Rhaid anfon y gwastraff i’w ailgylchu, yn hytrach nag i’w waredu Rhaid storio hidlyddion olew mewn cynhwysydd addas gyda chynhwysydd atal eilaidd Dylech gadw’r gwahanol fathau o wastraff ar wahân
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Mae'r esemptiad hwn yn caniatáu i nifer o wahanol fathau o wastraff gael eu storio mewn cynwysyddion; ceir rhagor o wybodaeth yn y canllawiau llawn. Mae'r esemptiad hwn yn caniatáu i chi dderbyn amrywiaeth gyfyngedig o wastraff amaethyddol gan ffermwyr eraill, cyhyd ag y byddant yn cael eu hanfon oddi ar y safle i’w hailgylchu neu eu hadfer. Os oes angen i chi ddidoli neu fwndelu’r deunyddiau, mae angen i chi gofrestru esemptiad T4 hefyd.

S2	Storio gwastraff mewn man diogel
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Gweithredu canolfan casglu deunydd lapio silwair plastig i ffermwyr. Canolfan gasglu yw safle lle mae ffermwyr yn dod â'u deunydd lapio silwair wedi'i ddefnyddio i gael ei osod mewn sypiau mawr cyn cael ei anfon i'w ailgylchu.
Cyfyngiadau allweddol	Mae nifer o fathau amrywiol o wastraff yn dderbyniol o dan esemptiad S2. Er enghraifft: Gallwch storio hyd at 500 tunnell o ddeunydd lapio silwair plastig mewn adeilad cyn iddo gael ei anfon i'w ailgylchu Deunyddiau adeiladu a dymchwel y gellir eu defnyddio yn eu cyflwr presennol 100 o dunelli Gallwch storio gwastraff am hyd at 12 mis
Amodau allweddol	Rhaid cadw pob math o wastraff ar wahân
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Mae'r esemptiad hwn yn caniatáu i nifer o wahanol fathau o wastraff gael eu storio, a cheir rhagor o wybodaeth yn y canllawiau llawn. Ni allwch ddefnyddio'r esemptiad hwn i storio gwastraff cymysg na thrin gwastraff. Mae trin yn cynnwys didoli. Os oes angen i chi ddidoli’r plastig i raddau neu fathau gwahanol, bydd angen yr esemptiad arnoch hefyd. Mae'r esemptiad hwn yn caniatáu i chi dderbyn gwastraff addas gan ffermwyr eraill, cyhyd â’i fod yn cael ei anfon i fan arall i’w ailgylchu neu ei adfer. Ni allwch dderbyn na storio gwastraff i’w waredu o dan yr esemptiad hwn.

S3	Storio slwtsh
Enghreifftiau o weithgareddau ffermio	Storio slwtsh carthion dros dro ar y fferm lle bydd yn cael ei wasgaru o dan Reoliadau Slwtsh (Defnydd mewn Amaethyddiaeth) 1989
Cyfyngiadau allweddol	Slwtsh carthion neu slwtsh tanc septig yn unig Gallwch storio hyd at 1,250 o dunelli o slwtsh mewn man diogel am hyd at 12 mis
Amodau allweddol	Rhaid i’r storfa slwtsh gael ei leoli o leiaf: 10 metr o gwrs dŵr 250 metr o ffynnon neu dwll turio sy’n cyflenwi dŵr i'w yfed neu i gynhyrchu bwyd, a 50 metr o unrhyw ffynnon neu dwll turio arall Rhaid peidio â storio'r gwastraff o fewn Parth Gwarchod Tarddiad Dŵr Daear 1
Beth arall sydd angen i chi ei wybod	Ar ôl storio, rhaid defnyddio'r gwastraff yn unol â Rheoliadau Slwtsh (Defnydd mewn Amaethyddiaeth) 1989(a). Bydd angen i chi sicrhau eich bod hefyd yn cydymffurfio â’r rheoliadau ar Barthau Perygl Nitradau lle bo'n berthnasol. Pan fyddwch yn storio slwtsh carthion i'w wasgaru, y lle sy'n rhaid i chi ei gofrestru yw'r ardal wasgaru sy'n gysylltiedig â'r pentwr hwnnw. Mae hyn cyhyd â bod cyfanswm pob pentwr o slwtsh yn ddim mwy na'r hyn sydd i'w wasgaru yn unol â'r rheoliadau slwtsh yn y lleoliad hwnnw a'i fod yn cael ei storio yn unol â holl ofynion eraill yr esemptiad.