Gwarchodfa Natur Genedlaethol Cors Caron, ger Tregaron

Croeso

Mae Gwarchodfa Natur Genedlaethol Cors Caron yn ardal eang o dir gwlyb sy’n llenwi dyffryn llydan Afon Teifi wrth ymyl Tregaron.

O amgylch y corsydd o fawn dwfn mae gwelyau cyrs, ffeniau, glaswelltir gwlyb, coetir, afonydd a phyllau. Mae'r amrywiaeth hon o gynefinoedd yn cynnal cyfoeth o fywyd gwyllt.

Mae’r llwybr pren sydd yn hollol addas ar gyfer pawb dros dde-ddwyrain y gors yn pasio’r guddfan y gors lle gallwch fwynhau golygfa dawel o’r tirlun a’r bywyd gwyllt.  

Mae Llwybr Glan yr Afon yn llwybr cylch hirach sy’n pasio drwy galon Cors Caron (nid yw'r llwybr hwn ar agor drwy gydol y flwyddyn).

Gall cerddwyr, beicwyr a marchogwyr ddefnyddio Llwybr Ystwyth sy’n llwybr Beicio Cenedlaethol Sustrans.

Llwybrau cerdded

Mae arwyddbyst ar y llwybr cerdded o’r dechrau i’r diwedd.

Chwiliwch am y panel gwybodaeth ar ddechrau’r llwybr.

Dysgwch beth yw ystyr graddau’r llwybrau cerdded

Llwybr Cors Caron

• Gradd: Hygyrch
• 1½ milltir, 2.6 cilomedr
• Amser: 1 hour
• Gwybodaeth am y llwybr: Mae’n hollol hygyrch ac mae ganddo arwyneb pob tywydd ac amryw o feinciau. Mae'r guddfan yn hygyrch.

Mae’r llwybr pren yn arwain dros rai o rannau mwyaf trawiadol y cors at guddfan fawr.

Llwybr Glan yr Afon

• Gradd: Cymedrol
• Pellter: 4¾ milltir, 7.4 cilomedr
• Amser: 2½ awr
• Gwybodaeth am y llwybr: Gall fod yn fwdlyd, ac argymhellir esgidiau glaw! Mae’r llwybr hwn ar gau yn ystod yr haf ac ar adegau o achos gorlifo. Ni chaniateir cŵn ar y llwybr hwn.

Mae’r llwybr cylchol hwn yn dilyn glan yr afon ac yn arwain drwy ganol Cors Caron.

Llwybr aml-ddefnyddiwr

Llwybr yr Hen Reilffordd

• Gradd: Hygyrch
• Pellter: 6¼ milltir, 10.2 cilomedr (yno ac yn ôl)
• Amser: 3 awr
• Gwybodaeth am y llwybr: Gall cerddwyr, beicwyr a marchogwyr ddefnyddio’r llwybr. Mae’r rheilordd segur yn cynnig arwyneb cadarn sy’n addas i gadeiriau olwyn.

Mae’r llwybr hwn, sy’n llinelloll, yn dilyn hen reilffordd ar hyd ymyl y warchodfa ac mae’n cynnig golygfeydd da o ran helaeth o Gors Caron.

Mae'n arwain at Iard yr Hen Orsaf yn Ystrad Meurig.

Dyma oedd yr hen lwybr Rheilordd Manceinion ac Aberdaugleddau (rhan Ystrad Meurig i Dregaron) a gaeodd yn yr 1960au.

Mae llwybr 82 Rhwydwaith Beicio Cenedlaethol Sustrans (rhan o Lwybr Beicio Ystwyth o Dregaron i Aberystwyth) yn dilyn y llwybr hwn.

Gwarchodfa Natur Genedlaethol

Mae Cors Caron yn Warchodfa Natur Genedlaethol.

Mae’r warchodfa fawr hon yn cwmpasu ardal o dros 800ha (neu dair milltir sgwâr).

Mae’r tair cyforgors yn fyd-enwog – sef ardaloedd o fawn dwfn sydd wedi datblygu dros y 12,000 o flynyddoedd diwethaf. Dyma rai o’r enghreitiau gorau o gyforgorsydd mawn ym Mhrydain, gyda miliynau o fetrau ciwbig o fawn hyd at ddyfnder o ddeg metr.

Canolbwynt y warchodfa yw afon Teifi a’i gorlifdir. O bwysigrwydd rhyngwladol fel Ardal Cadwraeth Arbennig Ewropeaidd mae’r gorlifdir helaeth yn wyllt ac anghysbell.

Mae llwybr yr hen reilordd o Aberystwyth i Gaerfyrddin, sy’n dilyn ymyl Cors Caron, wedi datblygu ystod eang o gynefinoedd ers cau’r rheilordd yn y 1960au.

Mae’r rhain wedi’u hamgylchynu gan amrywiaeth gyfoethog o gynefinoedd, sy’n gwneud y warchodfa yn safle ardderchog ar gyfer bywyd gwyllt. Fry uwchben y warchodfa mae’n bosibl gweld barcut, hebog yr ieir, y gylfinir a’r ehedydd yn hedfan, tra bod gwas y neidr, madfall a’r dyfrgi yn symud drwy’r gors.

Dysgwch fwy am Warchodfeydd Natur Cenedlaethol

Mae Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol yn lleoedd sydd â rhai o'r enghreifftiau gorau o gynefinoedd bywyd gwyllt a nodweddion daearegol.

Mae dros 70 o Warchodfeydd Natur Cenedlaethol yng Nghymru.

Dysgwch fwy am Warchodfeydd Natur Cenedlaethol.

Prosiect Adfywio Cyforgorsydd Cymru

Mae Gwarchodfa Natur Genedlaethol Cors Caron yn un o saith safle ym Mhrosiect Adfywio Cyforgorsydd Cymru.

Y prosiect hwn yw’r rhaglen adfer genedlaethol gyntaf ar gyfer cyforgorsydd Cymru.

Cors Caron yw un o’r cyforgorsydd mwyaf yn iseldir Prydain sy’n dal i dyfu, gyda mawn mor ddwfn â 10 metr o dan yr wyneb.

Mae cyforgorsydd yn un o gynefinoedd prinnaf a phwysicaf Cymru, ac maen nhw’n gartref i blanhigion a bywyd gwyllt prin.

Daeth enw cyforgorsydd o’u siâp cromennog (un o ystyron cyfor yw ‘ymchwydd’, fel yn llanw’r môr). Maen nhw’n ardaloedd o fawn sydd wedi cronni dros 12,000 o flynyddoedd a gallant fod mor ddwfn â 12 metr. 

I ddysgu mwy am y gwaith adfer, cofrestru i gael e-gylchlythyron, a darllen ein newyddion diweddaraf ewch i dudalen we prosiect Adfywio Cyforgorsydd Cymru.

Gwybodaeth am hygyrchedd

• Mae’r llwybr bordiau cylch (Llwybr Cors Caron), sy’n addas i bawb, yn rhedeg am 1 filltir (1.5 km) dros dde-ddwyrain y gors
• Mae’r mynediad i’r llwybr 400 metr o’r prif faes parcio ar hyd llwybr hollol addas i bawb (cyfanswm y pellter i ddychwelyd i’r maes parcio yw 1.6 milltir / 2.6 cilomedr)
• Mae’r llwybr yn mynd heibio i fynedfa cuddfan hygyrch y gors lle gallwch fwynhau golygfa dawel o’r warchodfa a’i bywyd gwyllt
• Mae llefydd i basio ac i orffwys ar hyd y ffordd
• Mae rhai meinciau ar hyd y llwybr bordiau ac yn y guddfan y gors
• Mae gan Llwybr yr Hen Reilffordd arwyneb cadarn sy’n addas i gadeiriau olwyn
• Mae toiledau hygyrch yn y prif faes parcio

Amseroedd agor

Darllenwch y wybodaeth ar frig y dudalen hon i ganfod a oes newidiadau i'r amserau agor.

Mae’r toiledau ar agor bob amser. 

Mae Llwybr Glan yr Afon ar gau yn ystod yr haf ac ar adegau o achos gorlifo.

Ni chaniateir cŵn ar Lwybr Glan yr Afon.

Cau a dargyfeirio

Weithiau bydd angen inni gau neu ddargyfeirio llwybrau er mwyn eich diogelwch chi tra byddwn yn gwneud gwaith cynnal a chadw neu weithgareddau eraill.

Efallai y bydd yn rhaid inni gau safle yn ystod tywydd eithafol, megis gwyntoedd cryfion neu rew ac eira, oherwydd y risg o anafiadau i ymwelwyr neu staff.

Dylech bob amser ddilyn unrhyw gyfarwyddiadau ar y safle ac unrhyw arwyddion dargyfeirio dros dro.

Sut i gyrraedd yma

Lleoliad

Mae Gwarchodfa Natur Genedlaethol Cors Caron 2 filltir i’r gogledd o Dregaron.

Mae yn Sir Ceredigion.

Cyfarwyddiadau

Dilynwch yr arwydd brown a gwyn o’r groesffordd yn Nhregaron tuag at y B4343 i gyfeiriad Pontrhydfendigaid.

Ar ôl 2 filltir, mae’r maes parcio ar y chwith.

Map Arolwg Ordnans

Mae Gwarchodfa Natur Genedlaethol Cors Caron ar fap 187 a 199 yr Arolwg Ordnans (OS).

Cyfeirnod grid yr OS ar gyfer y prif faes parcio yw SN 692 625.

Trafnidiaeth gyhoeddus

Y prif orsaf rheilffyrdd agosaf yw Aberystwyth.

Mae rhai byssus rhwng Aberystwyth a Llambed yn stopio yn Nhregaron, ac mae'r gwasanaeth o Aberystwyth i Dregaron trwy Bontrhydfendigaid yn mynd heibio Cors Caron.

Er mwyn cael manylion cludiant cyhoeddus ewch i wefan Traveline Cymru.  

Maes parcio

Mae’r prif faes parcio 2 filltir o Dregaron ar y B4343 i Bontrhydfendigaid.

Mae ychydig o le parcio hefyd mewn cilfan oddi ar y B4340 i’r gogledd o Fferm Maesllyn (y cyfeirnod grid OS yw SN 695 631) ac yn Iard Drenau Ystrad Meurig oddi ar y B4340 (y cyfeirnod grid OS yw SN 711 673).

Mae parcio’n ddi-dâl.

Ni chaniateir parcio dros nos.

Manylion cyswllt

Ffôn: 0300 065 3000

E-bost: ymholiadau@cyfoethnaturiolcymru.gov.uk