Gwarchodfa Natur Genedlaethol Oxwich, ger Abertawe

Beth sydd yma

Caffi
Cuddfan bywyd gwyllt
Parcio (codir tâl)
Siop
Toiledau
Llwybr cerdded

Croeso

Mae Gwarchodfa Natur Genedlaethol Oxwich wedi'i lleoli ar arfordir deheuol Gŵyr, dim ond 11 milltir o Abertawe.

Mae’r warchodfa’n cynnwys cyfuniad hudolus o draethau, twyni tywod, llynnoedd, coetir, clogwyni, morfa heli a chorsydd dŵr croyw – yn wir, mae’n anarferol cael cymaint o wahanol gynefinoedd mewn ardal mor fechan yn y DU.

Mae Bae Oxwich yn un o draethau mwyaf poblogaidd Gŵyr, yn enwedig yn ystod yr haf ac mae'r traeth tywod hir hwn wedi cael ei gydnabod ddwywaith fel Traeth y Flwyddyn y DU.

Mae llawer o ymwelwyr yn cael eu denu gan y traeth gwych, ond mae yna gynefin bywyd gwyllt anhygoel yn gwahodd hefyd.

Os cerddwch chi ychydig i mewn i’r tir o'r traeth hardd yma cewch eich gwobrwyo gan fywyd gwyllt yn y twyni.

Yn yr haf, mae llawer o fathau o flodau gwyllt yn blodeuo yma, ac mae'r awyr yn fyw gyda sïo’r pryfed.

Ymweld â'r warchodfa

Mae'r brif fynedfa i'r warchodfa a'r maes parcio yn eiddo i Ystâd Pen-rhys.

Mae'r ystâd yn berchen ar, ac yn gofalu am ran o draeth Oxwich a hefyd yn darparu cyfleusterau i ymwelwyr gan gynnwys toiledau a dwy siop sy'n gwerthu lluniaeth, teganau traeth ac offer.

Hefyd mae bwyty ar y traeth ger y maes parcio.

Ewch i wefan Ystad Pen-rhys am y wybodaeth ddiweddaraf ynghylch y maes parcio ac y cyfleusterau ar gyfer ymwelwyr.

Llwybrau cerdded

Mae yna ddau lwybr cerdded cylchol. Mae'r ddau yn mynd â chi drwy'r twyni, lle mae merlod yn pori drwy'r flwyddyn.

Llwybr Twyni a Thraeth

3 milltir, 4.8km, cymedrol

Mae'r llwybr hwn yn dechrau ger y ciosg wrth fynedfa’r maes parcio. Mae'n dilyn rhan o Lwybr Arfordir Cymru drwy'r twyni tywod - edrychwch am degeirianau a blodau gwyllt yn yr haf. Mae'n dychwelyd ar hyd y traeth tywodlyd.

Llwybr Coed Nicholaston

2½ milltir, 4km, cymedrol

Mae'r llwybr hwn yn cychwyn o lecyn bach wrth fynedfa'r goedwig, neu gallwch ymuno â hi trwy ddilyn rhan gyntaf y Llwybr Twyni a Thraeth. Mae golygfeydd syfrdanol o Fae Oxwich o'r hen goetir heddychlon hwn sydd wedi'i orchuddio â blodau yn y gwanwyn. Mae'r llwybr yn gul ac yn serth mewn mannau, gydag arwynebau anwastad a grisiau ar yr ardaloedd mwyaf serth.

Llwybrau eraill

I gyrraedd y guddfan adar, edrychwch am y panel Whitestones yn y warchodfa. O'r fan hon, cerddwch am ryw 100m i giât mochyn a chroesi'r ffordd. Ewch trwy giât mochyn arall ar y llwybr byrddau sy'n eich tywys dros y gors dŵr croyw a’r gwelyau cyrs tuag at y guddfan.

Mae Llwybr Arfordir Cymru yn mynd trwy'r twyni ac ymyl Coedwig Nicholaston.

Beth sydd i’w weld ar y Warchodfa Natur Genedlaethol

Diolch i'w amrywiaeth o gynefinoedd, mae Oxwich yn gartref i ystod amrywiol o fywyd gwyllt, gan gynnwys creaduriaid prin a blodau gwyllt lliwgar.

Blodau gwyllt

Gellir gweld tegeirianau gwyllt yn y twyni ddiwedd Mai a Mehefin. Mae cregyn wedi’u malu o'r traeth yn chwythu i’r mewndir ac yn darparu pridd sialc iddynt, sy’n ddelfrydol.

Yn y llaciau (y cloddiau llaith rhwng y twyni), edrychwch am y crwynllys Cymreig prin a phlanhigion anghyffredin eraill fel glesyn-y-gaeaf deilgrwn.

Pryfed

Mae cyfoeth y blodau gwyllt yn y warchodfa yn cynnal llawer o loÿnnod byw a phryfed eraill.

Mae poblogaeth o'r glöyn byw bach glas a gydnabyddir yn genedlaethol.

Mae rhywogaethau prin eraill yn cynnwys y chwilen beachcomber a'r gwas neidr flewog sy'n byw yn yr ardal gorsiog.

Bywyd Adar

Mae'r llynnoedd a'r morfa yn Oxwich yn hafan i fywyd adar.

Mae'r llynnoedd yn darparu cynefin gaeafu i adar gwyllt a'r crwydryn achlysurol fel adar y bwn.

Cadwch lygad allan am hwyaid, rhegennod dŵr, gwyachod bach a ieir dŵr o'n cuddfan adar ger y llyn yn y Whitestones, lle allwch fynd ato ar hyd llwybr pren ar draws y gors dŵr croyw a'r gwelyau cyrs.

Ystlumod

Mae'r cyfuniad o gorsydd, llynnoedd a choedwigoedd yn golygu llefydd clwydo da a dewisiadau cyfoethog i ystlumod.

Yn ystod y nos ac yn y bore mae arddangosfa ysblennydd o ystlumod yn y coetiroedd wrth iddynt chwilio am bryfed.

Gwarchodfeydd Natur Genedlaethol yng Nhgymru

Mae dros 70 o Warchodfeydd Natur Cenedlaethol yng Nghymru.

Mae Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol yn lleoedd sydd â rhai o'r enghreifftiau gorau o gynefinoedd bywyd gwyllt a nodweddion daearegol.

Dysgwch fwy am Warchodfeydd Natur Cenedlaethol.

Amseroedd agor

Darllenwch y wybodaeth ar frig y dudalen hon i ganfod a oes newidiadau i'r amserau agor.

Ystâd Pen-rhys sy’n berchen ar y maes parcio a’r toiledau, sydd ar agor yn dymhorol.
Mae siopau’r traeth ar agor o fis Ebrill i fis Medi.

Mae'r bwyty ar lan y traeth ar agor drwy'r flwyddyn.

Ewch i wefan Ystad Pen-rhys am y wybodaeth ddiweddaraf ynghylch y maes parcio ac y cyfleusterau ar gyfer ymwelwyr.

Cau a dargyfeirio

Sylwch:

Weithiau, rhaid inni gau neu ddargyfeirio llwybrau er eich diogelwch tra byddwn yn mynd i’r afael â gwaith cynnal a chadw
O dro i dro, efallai y bydd yn rhaid inni gau safle mewn tywydd eithafol, fel gwyntoedd cryfion neu eira a rhew, oherwydd y perygl posibl i ymwelwyr a staff
Cofiwch ddilyn unrhyw gyfarwyddiadau a welwch ar y safle, a gwnewch yn siŵr eich bod yn dilyn unrhyw arwyddion dargyfeirio dros dro sydd mewn grym